Galaksimizin yıldızlarının kimyasal bileşimlerini inceledikten sonra Japon bir bilim insanının vardığı sonuca göre, galaksimiz bir kez ölüp sonra yeniden dirildi.
Samanyolu’nun büyük bir kısmındaki yıldızlar kimyasal bileşimleri baz alınarak iki gruba ayrılabilir. İlk gruptaki yıldızlarda alfa elementleri olarak bilinen oksijen, magnezyum, silisyum, sülfür, kalsiyum ve titanyum elementleri daha bol bulunur. İkinci gruptakilerde ise alfa elementleri daha az, demir ise ciddi anlamda boldur.
Bugüne kadar buna neyin sebep olduğu belirsizdi ancak Tohoku Üniversitesi’nden astronom Masafumi Noguchi, Nature’da yayınlanan çalışmasında cevabı bulduğuna inanıyor. Noguchi’ye göre, yıldızlardaki bu element farklılıkları onların iki farklı dönemde oluştuğunu gösteriyor ve iki dönem arasında da hiçbir yıldızın oluşmadığı durgun ya da “ölü” geçen bir dönem bulunuyor.
Yıldızlardaki Elementler Anlatıyor
2006 yılında ortaya atılan soğuk akımıyla galaktik büyüme teorisini baz alan Noguchi, Samanyolu’nun 10 milyar yıllık bir süreç içindeki evrimini modelledi. Aslında çok daha büyük galaksiler için geliştirilen bu teori, devasa galaksilerin yıldızları iki aşamada oluşturduğunu ileri sürüyordu. Ancak yıldızları iki farklı kimyasal bileşim grubuna sahip olduğundan dolayı, Noguchi bu teorinin Samanyolu için de geçerli olduğuna inanıyor.
Noguchi’nin modeline göre, oluşumun ilk aşamasında galaksi dışarıdan soğuk gazlar topladı ve bu gazlar ilk nesil yıldızları oluşturmak üzere bir bütün haline geldi.
Kozmik anlamda nispeten küçük bir zaman ölçeği olan yaklaşık 10 milyon yıl sonra, bu yıldızlardan bazıları Tip II süpernova patlamasında öldüler. Bu durum alfa elementlerinin galaksiye yayılmasına ve sonuçta da yeni yıldızlara dahil olmalarına neden oldu.
Ölüm Ve Yeniden Dirilme Süreci
Ancak Noguchi’nin modeline göre, 7 milyar yıl önce süpernovada meydana gelen şok dalgaları gazları ısıttı, gazlar galaksiye akmayı kesti ve yıldızların oluşumu durdu.
Durgun geçen yaklaşık 2 milyar yıldan sonra, daha şiddetli olan ikinci bir süpernova patlaması meydana geldi. Bu patlama sırasında demir oluştu ve çevreye yayıldı. Ardından yaklaşık 5 milyar yıl önce, gazlar yeniden yıldızlar oluşturabilecek kadar soğudular ve oluşan yıldızlar önceki nesle göre çok daha fazla demir içerdi. Bu ikinci nesil yıldızlar arasında yaklaşık 4.6 milyar yaşında olan bizim Güneşimiz de bulunuyor.
Noguchi’nin modeli yakın zaman önce Samanyolu ile aynı büyüklükte olduğu düşünülen Andromeda galaksisi hakkındaki bir araştırmanın sonuçlarıyla da tutarlı. 2017’de yapılan bu araştırmayı yürüten ekip, Andromeda’daki yıldız oluşumunun da iki aşamada meydana geldiği ve bu iki aşama arasında hareketsiz ya da ölü geçen oldukça uzun bir zaman olduğu sonucuna vardı.
Eğer bu model desteklenirse, galaksilerin evrim kuramları daha küçük cüce galaksilerde yıldız oluşumunun sürekli olduğu ve “ölü” geçen sürecin çok büyük galaksiler için geçerli olduğu şeklinde revize edilebilir.
