ABD Gıda Ve İlaç Dairesi (FDA) tartışmalı bir Alzheimer ilacını onayladı. Bu sadece belirtileri iyileştirmeyi değil, aynı zamanda da hastalığın beyinde meydana getirdiği tahribatı yavaşlatmayı vaat eden ilk ilaç.
2003’ten bu yana onaylanan ilk yeni Alzheimer ilacı olan aducanumab isimli bu ilaç, ABD’de 6 milyonu aşkın insanı etkileyen ve 2050 yılında neredeyse 13 milyon kişiyi etkileyecek olduğu tahmin edilen hastalığı tedavi etmiyor ya da geriye çevirmiyor.
İlacın onaya giden yolculuğu sorunsuz olmadı. 2019 yılında, aducanumab iki büyük klinik deneyde başarılı olmasının pek mümkün görünmemesinin ardından neredeyse bir kenara atılıyordu. Ama ilacın geliştiricisi olan Biogen, sonradan gelen daha fazla veriyi yeniden analiz ettikten sonra, ilacın yine de işe yarayabileceğini gösteren işaretler gördü ve FDA onayının peşine düşmeye karar verdi.
Verilen bu onay kararı FDA’in bu hamlesini erken bir hamle olarak gören bazı doktorları ve bilim insanlarını endişelendiriyor çünkü onlar Aduhelm olarak da bilinen bu ilacın gerçekten de işe yaradığına ikna olmuş değiller. Uzmanlar etkili olmayan bir ilaca onay vermenin Alzheimer araştırmalarını aksatacağını ve hastalara boş umutlar vereceğini iddia ediyorlar.
Beyindeki Amiloid Betayı Azaltmakta Etkili
Damardan verilen bu ilaç, küçük ve büyük yapışkan amiloid beta proteini kümelerini hedef alan laboratuvar yapımı bir antikor. Bazı araştırmacılar, Alzheimer hastalığında amiloid betanın sinir hücreleri arasındaki bağlantıları bozduğundan, beyin dokusuna zarar verdiğinden ve nihayetinde de Alzheimer belirtilerine neden olduğundan şüpheleniyorlar. Ama amiloid hipotezi adı verilen bu fikir hakkında hala tereddütler var.
Yapılan beyin taramaları aducanumab isimli ilacın beyindeki amiloid betayı azaltmakta etkili olduğunu gösteriyor. Bundan daha az net olansa, proteindeki bu azalmanın insanların hayat kalitelerindeki istikrarlı iyileşmeleri de beraberinde getirip getirmediği. Bu belirsizlik bir FDA danışma panelinin ilacın onaylanmasına kuvvetli bir şekilde karşı çıkmasına neden oldu. Bu grup, Kasım ayında eldeki kanıtların ilacın Alzheimer’ı etkili bir şekilde tedavi ettiğini göstermeyecek kadar zayıf olduğu sonucuna vardı.
Aducanumab ilacının potansiyel olarak ciddi yan etkileri de var. Yapılan beyin taramaları, klinik bir deneyde bu ilacın en yüksek dozda verildiği insanların yaklaşık yüzde 40’ında beyinde şişme ya da kanama meydana geldiğini gösteriyor. Bu insanların çoğunda bir belirti olmasa da, bazıları baş ağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesi belirtileri yaşadılar.
Orijinal makale: Science News
