Neurology’de yayınlanan yeni bir çalışmaya göre, kandaki kortizol hormonu seviyesi daha yüksek olan orta yaşlı insanların hafızalarında, kortizolleri normal seviyede seyredenlere kıyasla daha fazla bozulma görülüyor. Üstelik bu durum henüz hafıza kaybı belirtileri ortaya çıkmadan kendini gösteriyor ve yüksek kortizole sahip insanların beyin hacimleri de daha az oluyor.
Böbrek üstü bezlerinde üretilen kortizol hormonu vücudun strese karşılık vermesine yardımcı oluyor. Bu hormon ayrıca iltihabın azaltılmasına yardımcı olabiliyor; kan şekerini, tansiyonu ve metabolizmayı düzenleyebiliyor ve bağışıklık tepkisine fayda sağlayabiliyor. Stres, sağlık sorunları veya ilaçlar kortizol seviyesinin yükselmesine neden olabiliyor.
Çalışma Nasıl Yapıldı
Araştırmacılar çalışma için, yaş ortalamaları 49 olan ve bunama hastalığı bulunmayan 2231 kişi belirlediler. Çalışmanın başlangıcında her katılımcının psikolojik muayenesi yapıldı ve hafıza ve düşünme becerileri değerlendirildi. Katılımcıların hafıza ve düşünme becerileri ortalama sekiz yıl sonra yeniden test edildi.
Araştırmacılar belirli bir sürelik açlık ardından, sabah saatlerinde katılımcılardan kan örnekleri de aldılar ve kortizol seviyelerine baktılar. Sonrasında bu değerlendirmeler ışığında katılımcıları düşük, orta ve yüksek kortizol seviyesi gruplarına ayırdılar. Orta gruptaki kişilerin kortizolleri normal değer aralıklarındaydı.
Ayrıca, beyin hacimlerini ölçmek adına 2018 katılımcının beyin MR’ı da çekildi.
Yüksek Kortizol Hafıza Kaybı Ve Beyin Küçülmesi Nedeni
Yaş, cinsiyet, sigara kullanımı ve vücut kitle indeksine göre düzenlemeler yaptıktan sonra, araştırmacılar kortizol seviyesi yüksek insanların hafıza ve düşünme becerileri testlerinde, hormonu normal seviyelerde olan insanlara oranla daha düşük puanlar elde ettiğini gördüler. Ayrıca yüksek kortizol seviyesi, toplam beyin hacminde meydana gelen azalmayla da ilişkilendirildi. Düşük kortizol seviyesiyle hafıza veya beyin boyutu arasında bir ilişki ise bulunmadı.
Araştırmacılar çalışmaları sayesinde, orta yaştaki insanlarda belirtiler ortaya çıkmadan evvel hafıza kaybı ve beyin küçülmesi meydana geldiğinin tespit edildiğini; dolayısıyla da insanların stresi azaltmanın yollarını bulmasının büyük önem taşıdığını söylüyor. Onlara göre bu yollardan bazıları yeterli uyumak, hafif egzersizler yapmak, rahatlama tekniklerini hayata dahil etmek olabilir. Araştırmacılar aynı zamanda insanların kortizol seviyeleri konusunda doktorlarından bilgi almalarını ve eğer gerekiyorsa bu hormonu düşürecek ilaçlar kullanmalarını da tavsiye ediyorlar.
