Yirmi yıl önce, araştırmacılar bisfenol A (BPA) adı verilen plastik madde içeriğinin, laboratuvarda plastik kafeslerde tutulan dişi farelere geçerek hayvanlarda aniden kromozom anomalisi olan yumurtaların artışına neden olduğunu kazara keşfetmişlerdi. Şimdi bu keşfe imza atan aynı araştırma ekibi, şu anda BPA’sız olarak üretilen şişe, bardak, kafes ve bunlar gibi diğer ürünlerde ona alternatif olarak kullanılan çeşitli bisfenollerin de farelerde benzer sorunlara yol açtığını bildirdi.
Bu Maddeler Doğurganlığa Zarar Veriyor
Current Biology’de yayınlanan çalışmaya göre, araştırmacılar kontrol altında tutulan fareleri üzerinde yapılan çalışmaların verilerinde bir değişiklik fark ettiler ve bir kez daha sorunun hasar gören kafeslerden hayvanlara bulaşan alternatif bisfenollerden kaynaklandığı anlaşıldı. Bu durumun farelerdeki yumurta ve sperm üretiminde sorunlara yol açtığı görüldü.
Araştırmacılar aralarında yaygın olarak BPA yerine kullanılan bisfenol S (BPS) maddesinin de bulunduğu birkaç alternatif maddenin etkilerini incelemek için ilave çalışmalar yaptılar. Bu çalışmaların sonuçları, yıllar önceki BPA çalışmalarında görüldüğü gibi, BPA yerine kullanılan bisfenollerin de çok benzer şekilde kromozom anomalilerine neden olduğunu teyit etti.
Araştırmacılar ilk seferde farelere bulaştığını kazara fark ettikleri bisfenollerin, plastik ürünler kullanan insanlarda da çok benzer etkiler gösterebileceğinin altını çiziyorlar ancak insanların bu maddelere ne oranda maruz kaldıklarını belirlemenin zor olduğunu belirtiyorlar.
Zararlı Etkilerin Üç Nesil Boyunca Devam Ettiği Kanıtlandı
Farelerde görülen bu sorunlar, BPA maddesinde kanıtlandığı gibi insanlar için de geçerliyse, gelecek nesillere de aktarılacak. Araştırmacılar bisfenoller tamamen ortadan kalksa bile, etkilerinin üç nesil boyunca devam edeceğini gösterdiler.
Bu tip onlarca kimyasalın şu anda kullanılmakta olduğunun altını çizen araştırmacılar, bunlardan bazılarının diğerlerine oranla daha güvenli olup olmadığına karar verebilmek için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini söylüyor. Bununla birlikte, yaygın olarak kullanılan ve endokrin bozukluklara sebebiyet veren, aralarında paraben, ftalat ve alevlenme geciktiricilerin de bulunduğu diğer kimyasalların da doğurganlık üzerinde aynı zararlı etkileri yapabildiğinden şüphelendiklerini ve bunlar üzerinde de çalışmaların yapılması gerektiğini belirtiyorlar.
Bu tip kimyasalların özelliklerinde hızlı bir şekilde yapılacak olan iyileştirmeler, kanser hastalığının tedavisi ve enfeksiyon ajanlarının kontrol altına alınması için büyük önem taşıyor.
Ancak şu an için, araştırmacılar hasarlı veya eski plastik ürünlerin kullanımının güvenli olarak düşünülmemesi gerektiği konusunda uyarıda bulunuyorlar.
Arkadaşlar aklınız alıyor mu yani? Bir tarafta butun gün o plastik fanusun içindeki fareler, diger tarafta ise gunde 3 lt bile su içmeyen insanlar. Bizlerin plastik şişeden bpa kapmamiz icin en az 20 lt suyu tek seferde içmemiz gerekir. Zaten bpa dan once su zehirlenmesinden ölürüz. E o zaman suyu da yasaklayalim?! Kusura bakmayin ama plastik zararli değil insan zararli insan! Etrafinizda plastik olmayan ne var? Sayili seyler degil mi? Boylesine kullanisli bir malzemeyi karalamaktan vazgecin artik bpa da bpa baska bir sey yok. Burnumuzun dibinde savas var ya savas bombalar yağıyor, insanlar toprak mahvoldu. Uc nesil sonrasini etkileyen bpa degil bu yapilanlar. Bpa incir çekirdeğini doldurmaz. Yapmayın etmeyin el insaf.