Kurbağaların ve kara kurbağalarının göz bebeklerinin çok sayıda şekli oluyor ama Proceedings of the Royal Society B’de yayınlanan bir çalışmaya göre, genel olarak bu hayvanların göz bebeklerinin yedi ana şekli bulunuyor.
Buenos Aires’teki Bernardino Rivadavia Doğa Bilimleri Müzesi’nden herpetolog Julian Faivovich, “Gözler kurbağaların ve kara kurbağalarının en etkileyici özellikleri arasında. İnsanlar uzun zamandır bu hayvanlarda bulunan birçok iris rengine ve göz bebeği şekline hayret ediyorlar ama bu çeşitliliğin anatomik temeliyle ilgili neredeyse hiçbir şey bilinmiyor,” diyor.
Faivovich ve meslektaşları, bilinen kurbağaların ve kara kurbağalarının yüzde 44’ünü temsil eden 3,261 türün fotoğraflarındaki göz bebeği şekillerini listelediler ve yedi ana şekil olduğunu tespit ettiler: dikey bir yarık, yatay bir yarık, karo, daire, üçgen, yelpaze ve ters yelpaze. En yaygın şekil olan yatay bir yarık şekli, incelenen türlerin yüzde 78’inde görüldü.
Diğer Göz Bebeği Şekillerinin Çoğuna Yatay Göz Bebekleri Yol Açmış Gibi Görünüyor
Göz bebeği şekilleri ve bir evrimsel ilişkiler ağacı arasındaki bağlantıları ortaya koymak, bilim insanlarının bu yedi şeklin nasıl ortaya çıktığını anlamalarına olanak tanıdı. Buna göre, başka omurgalılarda nadir görülen bir şey olmasına rağmen, kurbağalardaki ve kara kurbağalarındaki diğer göz bebeği şekillerinin çoğuna yatay göz bebekleri yol açmış gibi görünüyor. Araştırmacılar bu yedi şeklin, hep birlikte en az 116 kez evrim geçirdiğini söylüyorlar.
Herpetolog Nadia Cervino, göz bebeği şeklinin retinaya ve retinanın ışık alan hücrelerine ulaşan ışık miktarını etkilediğini söylüyor. Ama şeklin hayvanların gerçekten de ne gördüklerini nasıl etkilediği iyi bilinmiyor.
Bilim insanları göz bebeği evrimini neyin yönlendirdiğini, daha az göz bebeği şekli türüne sahip daha küçük bir grup olan ağaç kurbağalarında araştırmaya devam etmeyi planlıyorlar. Ve ekip, bu faktörlerin göz bebeği şekli için önemli olup olmadığını görmek adına, aralarında kurbağaların ne kadar yükseğe tırmandıklarının ya da yumurtalarını suya bırakıp bırakmadıklarının da bulunduğu başka hayat tarzı faktörlerini ve iris rengi gibi diğer göz özelliklerini de dikkate alacak.
Orijinal makale: Science News
