Koronavirüs insanlar için tamamen yeni bir enfeksiyon. Pandemi başladığında kimsenin bu virüse karşı bağışıklığı yoktu ama bağışıklık, hayatın yeniden normale dönmesi için anahtar nokta niteliğinde.
Koronavirüse karşı nasıl bağışıklık kazanılıyor?
Bağışıklık sistemimiz vücudun enfeksiyonlara karşı olan savunma sistemi ve bunun iki bölümü var. Bunlardan ilki olan doğuştan gelen bağışıklık sistemi her zaman hazır durumda oluyor ve vücutta yabancı bir istilacı tespit edilir edilmez hemen eyleme geçiyor. Ancak bu sistem koronavirüse özel değil; o öğrenmiyor ve insanlara koronavirüse karşı bağışıklık sağlamıyor.
Bunun için insanların adaptif bağışıklık tepkisine ihtiyacı var. Bu tepki, hücrelerin virüsü durdurmak için ona bağlanabilen hedefe yönelik antikorlar üretmesini ve sadece virüsle enfekte olan hücrelere saldırabilen T hücrelerini içeriyor.
Ancak bu biraz zaman gerektiriyor. Yapılan çalışmalar koronavirüsü hedef alan antikorların üretilmeye başlanmasının yaklaşık 10 gün aldığını gösteriyor ve en güçlü bağışıklık tepkilerini geliştirenler de en ağır hastalar oluyor.
Adaptif bağışıklık tepkisi yeterince güçlü olursa, bu enfeksiyona dair kalıcı bir anı bırakabiliyor ve bu da gelecekte o enfeksiyona karşı koruma sağlıyor.
Hafif belirtileri olan ya da hiç belirti göstermeyen insanların yeterli düzeyde adaptif bağışıklık tepkisi geliştirip geliştirmediğiyse bilinmiyor.
Bağışıklık ne kadar sürüyor?
Bağışıklık sisteminin hafızası da bizimkine benziyor; o bazı enfeksiyonları net bir şekilde hatırlıyor ancak bazılarını da unutmak gibi bir alışkanlığı bulunuyor.
Yeni koronavirüs SARS-CoV-2 ortaya çıkalı yeterince uzun bir zaman olmadığı için bağışıklığın ne kadar sürdüğünü bilmiyoruz ama bize bu konuda ipucu verebilecek altı başka insan koronavirüsü var.
Bunların dördü soğuk algınlığı belirtilerine neden oluyor ve bunlara karşı olan bağışıklık da kısa süreli oluyor. Yapılan çalışmalar bazı hastaların bir yıl içinde yeniden enfekte olabildiğini gösteriyor. Ayrıca, King’s College London’da yapılan bir araştırma da, koronavirüsü öldüren düzeydeki antikorların üç aylık araştırma süresi içinde azalma gösterdiğini ortaya koymuş durumda.
Ama antikorlar yok olsa bile, onları üreten B hücreleri varlık göstermeye devam edebiliyor. Pandeminin üzerinden 90 yıl geçtikten sonra, insanlarda İspanyol Gribi için olan B hücreleri olduğu bulundu.
Ve aynı şey covid-19 için de geçerliyse, o zaman ikinci enfeksiyon ilkinden daha hafif geçebilir.
Bu virüsü iki kez kapan insanlar var mı?
İlk zamanlarda, kısa bir süre içinde birden fazla koronavirüs enfeksiyonuna yakalanmış gibi görünen insanlar olduğu bildirildi. Ama bilim dünyası buradaki sorunun testlerle ilgili olduğu ve insanlara yanlış bir şekilde artık virüsü taşımadıklarının söylendiği konusunda hemfikir.
Bağışıklığın test edilmesi için iki makak maymunu haricinde kimse kasıtlı olarak virüsle enfekte edilmedi. Bu maymunlar iki kez enfekte edildiler; bunların ilki bir bağışıklık tepkisi geliştirmek içindi ve ikincisi de bundan üç hafta sonra gerçekleştirildi. Bu çok kısıtlı olan deneyler, bu kadar kısa bir süre sonra yeniden enfekte olduklarında hayvanların tekrar belirtiler geliştirmediğini gösterdi.
Bağışıklık neden önemli?
Bağışıklık kişisel sağlık, birkaç kez covid-19 olunup olunmayacağı ve bunun ne sıklıkla olacağı gibi sebepler yüzünden önem taşıyor.
Bağışıklık aynı zamanda, virüsün ne kadar ölümcül olduğunu da etkiliyor. İnsanların virüse karşı kusursuz olmasa bile biraz da olsa koruma geliştirmesi, hastalığı daha az tehlikeli hale getiriyor.
Ayrıca, bağışıklığın anlaşılması virüsü kapma ya da yayma tehlikesi olmayan insanların netleşmesini sağlayabilir ve dolayısıyla da karantina uygulamalarının yumuşatılmasına yardımcı olabilir.
Bununla birlikte, eğer uzun vadeli bağışıklık üretmek çok zorsa, bu bir aşı geliştirmeyi de zorlaştırabilir ya da aşının nasıl kullanılması gerektiğini (hayat boyunca bir kez veya grip aşısı gibi her yıl) değiştirebilir.
Ve bu ister enfeksiyon isterse aşı sayesinde olsun, bağışıklığın süresi bize virüsün yayılmasını durdurabilmemizin ne kadar muhtemel olduğunu gösterecek.
Orijinal makale: BBC News
