Stanford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, insan kan hücrelerini doğrudan nöronlara dönüştürerek, şizofreni ve otizm gibi bozuklukların tedavisine yardımcı olabilecek yeni bir yöntem bulduklarını ifade ediyorlar.
Ekip, Proceedings of the National Academy of Sciences‘da yayınladıkları bir makalede, transdiferasyon (bir dokuya ait kök hücrenin uygun şartlar altında farklı bir dokuya ait hücrelere dönüştürülmesi) adı verilen bir işlemle, sadece 1 mililitrelik kan kullanarak, 50.000 kadar nöron üretilebileceğini belirtti. Bu yöntem, taze ve donmuş kan örnekleri ile uygulanıyor.
Makalenin baş yazarı Marius Wernig yaptığı açıklamada, “Kan, elde edilmesi en kolay biyolojik örneklerden biridir. Hastaneye giden hemen hemen her hasta, bir kan örneği veriyor ve çoğu zaman bu örnekler dondurularak, ilerideki çalışmalar için saklanıyor.”
T Hücrelerinin Mucizevi Dönüşümü
Bunu mümkün kılan teknik, ilk olarak 2010 yılında Wernig’in laboratuvarında geliştirildi. Ekip, hemen hemen her tür doku şeklini alabildikleri zaman, hücreleri gelişimsel olarak esnek bir aşama olan pluripotent haline getirdi.
Bu süreç oldukça zahmetli ve zaman alıcıdır. Ancak bu çalışmada, araştırmacılar “T hücreleri” olarak isimlendirilen bağışıklık hücrelerine odaklanarak, bu sürecin sadece birkaç gün aldığını keşfettiler. Uzun ve cılız olan nöron hücrelerine kıyasla daha yuvarlak bir yapıya sahip olmalarına rağmen, T hücrelerinden kısa bir sürede sonuç alınabildi.
Wernig, “Sadece birkaç gün içinde T hücrelerini fonksiyonel nöronlara dönüştürmenin bu kadar basit olması şaşırtıcı. T hücreleri, basit ve yuvarlak bir şekle sahip çok özel bağışıklık hücreleridir. Bu nedenle bu kadar hızlı bir dönüşüm akıllara durgunluk verici,” açıklamasını yaptı.
Scope’un da belirttiği gibi, insan bağışıklık hücreleri uygulanan genetik bir düzenlemeyle, insan nöronlarına dönüşmeye başladı. Bu gelişme; şizofreni ve otizm gibi karmaşık hastalıklara çok kısa zamanda uygulanabilecek olan ve bugüne dek görülmemiş kadar çok sayıda nöron çalışmasının kapısını açıyor.
Ekip, ürettikleri nöron hücrelerinin henüz tam anlamıyla mükemmel olmadıklarını ve şu aşamada birbirleriyle bağlantı kuramayacaklarını belirtti. Fakat diğer görevleri yerine getirebiliyorlar ve bu da diğer koşulları incelemek için önemli bir araç olabilir.
Şizofreni ve otizmin kökenleri ve bunları tedavi etme yolları yıllardır anlaşılması zor bir konu olarak kalmıştır. Bununla birlikte, laboratuvardaki belirli bir hastadan daha fazla nöron üreterek, bu sorulara ve daha fazlasına verilecek cevaplara odaklanmak mümkün olabilir.
Wernig, “Bu teknik, çok sayıda hasta üzerinde çalışarak, karmaşık hastalık süreçleri hakkında bilgi edinme olasılığının kapılarını açan bir buluştur” dedi.
Kaynak:IFL SCIENCE
