Koronavirüsün insanları tam olarak nasıl öldürdüğü bir muamma. Ama sorunun bir kısmı, ölümcül organ hasarını tetikleyen iki bağışıklık sistemi kimyasalıyla yapılan ortaklık olabilir.
Yapılan bir çalışma, TNF alfa ve interferon gama adı verilen bağışıklık kimyasallarından oluşan bir kombinasyonun, farelerde sonuçta üç tür hücre ölümüne yol açan bir dizi biyokimyasal reaksiyonu tetiklediğini gösteriyor. Bu hücre ölümü dalgası daha sonra, bağışıklık kimyasallarında bir artışa neden oluyor ve sitokin fırtınası olarak bilinen bu durum da daha fazla hücre ölümüne yol açıyor ve doku ve organ hasarlarına ve organ yetmezliklerine neden oluyor.
Memphis, Tennessee’deki St. Jude Çocuk Araştırma Hastanesi’nden Thirumala-Devi Kanneganti, yapılan çalışmaların birbiri ardına ağır covid-19 hastalarının kanlarında, sağlıklı insanlara kıyasla yüksek seviyelerde sitokin adı verilen kimyasalların olduğunu bulduğunu söylüyor. Ancak sitokinlerin organ yetmezliğine ve ölüme yol açabilme mekanizması bilinmiyor.
Kanneganti ve meslektaşları, bioRxiv.org’da yayınlanan çalışmalarında, sitokinlerin laboratuvar kaplarındaki hücreleri nasıl etkilediğine bakmak için, ağır covid-19 hastalarında en yaygın olarak arttığı görülen sekiz sitokini seçtiler. Tek başına, hiçbir sitokin enfeksiyonla savaşan makrofaj hücrelerine zarar vermedi. Ama araştırmacılar makrofajlara bu sekiz sitokinden oluşan bir kokteylle işlem yaptığında, çarpıcı miktarda bir hücre ölümü meydana geldiğini gördüler. Ardından, ekip çeşitli sitokin kombinasyonlarını denedi ve sadece TNF alfa ve interferon gama ikilisinin makrofajlar için ölümcül olduğunu keşfetti.
Bu İkili Sadece Hücreleri Öldürmekle Kalmadı
Bu ikili sadece hücreleri öldürmekle kalmadı. Araştırmacılar ağır covid-19 hastası olan insanlardakine benzer semptomları olan farelere TNF alfa ve interferon gama kombinasyonunu enjekte ettiklerinde, fareler 10 saat içinde öldüler.
Araştırmacılar bu iki sitokinin hücreleri ve fareleri nasıl öldürdüğünü de çözdüler. Yapılan bir dizi deney sonucunda, ekip bu ikilinin üç tür hücre ölümünü tetiklediğini buldu: apoptozis, piroptoz ve nekroptoz.
Üç türdeki hücre ölümünün topluca aktive edilmesinin sürekli artan bir sitokin fırtınasına yol açtığını söyleyen Kanneganti ve meslektaşları, aynı zamanda TNF alfa ve interferon gamayı bloke etmenin covid-19’a yol açan SARS-CoV-2 virüsüyle enfekte olmuş fareleri ölmekten koruduğunu da buldular.
Bu iki bağışıklık kimyasalını bloke eden ilaçlar ve antikorlar bulunuyor ve bunlar bazı otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılıyor.
Atlanta’daki Emory Critical Care Center’ın direktörü ve bir sepsis araştırmacısı olan Craig Coopersmith, covid-19 hastası insanları öldüren tek şeyin TNF alfa ve interferon gamanın tetiklediği bu üç türdeki hücre ölümü olmadığını ve kan pıhtılaşması, kardiyovasküler sorunlar ve akciğer hasarının da büyük problemler olduğunu vurguluyor. Ancak bu yeni çalışmanın, araştırmacılara ağır covid-19 hastası insanlarda neyin ters gittiğini ve bunların nasıl düzeltilebileceğini açıklığa kavuşturmak için iyi bir başlangıç noktası verdiğini söylüyor.
Orijinal makale: ScienceNews
