Eğer bu yazıyı okurken kahve içiyorsanız, muhtemelen birkaç mikrogram da plastik tüketiyorsunuz. Aynı şey çay içiyor olmanız durumunda da geçerli. Ve kahvaltılık gevrek, tavuk suyu çorbası veya suyla yapılan diğer her şeyin tüketilmesi durumunda da.
Yakın zaman önce Reuters’ın yayınladığı “Bir tabak plastik” isimli infografik, bize gerçekten de ne kadar çok plastik yediğimizi hatırlatıyor. Buna göre, biz haftada bir kaşık; yani yaklaşık beş gram plastik tüketiyoruz. Her ay, küçük bir kasenin yarısı kadar plastik yiyoruz. Bir yılın sonunda, bu miktar yaklaşık 250 grama denk geliyor. Ve 10 yıl sonra, 2.2 kilogramdan fazla plastik yemiş oluyoruz. Peki, hayatlarımız boyunca ne kadar plastik mi yiyoruz? Yaklaşık 20 kilogram kadar.
Bugüne dek, insanlar 8.3 milyar metrik ton plastik üretti. Bunun yaklaşık 8 milyon tonu her yıl okyanuslara karışıyor ve bunlar biyolojik olarak bozunmuyor. Bunun yerine, daha büyük olan plastik nesneler çok küçük parçalara ayrılarak denizdeki ekosistemi kirletiyor. Ve bu çok küçük parçalar nehirlerin ve okyanusların dibinde süzüldükçe, içtiğimiz suyla birlikte bize geri dönüyorlar.
Endokrin Bozukluklara Yol Açıyor
Bu plastikler zehirli etkilerini bir anda göstermese de, bunların canlı organizmalar üzerinde zararlı etkiler yaptıkları gösterilmiş durumda. Plastik moleküllerinin, insanlarda ve hayvanlarda bulunan belirli hormonları taklit ederek endokrin bozukluklara yol açtığı ve üreme sistemine zarar verdiği biliniyor.
Yapılan bir çalışmanın sonuçları, kritik üreme dönemindeyken iki ay boyunca mikroplastik kirliliği olan sularda yaşayan istiridyelerin daha az yumurta ürettiğini ve sperm hareketlerinde yavaşlama meydana geldiğini gösterdi. Çalışmada ayrıca, plastiğin etkilediği bu istiridyelerin larvalarının da normalden daha yavaş geliştiği görüldü.
Gıdasına çevrede bulunan seviyelerde plastik karıştırıldığında, Japon medaka balığı isimli balığın karaciğerinde stres meydana geldiği ve endokrin bozukluk belirtileri gösterdiği gözlemlendi.
Ayrıca, daha küçük deniz organizmalarında bile, mikroplastiklere kronik olarak maruz kalmak sonucunda, üreme ve gelişme başarısında azalma gerçekleştiği bulgusuna ulaşıldı.
Birçok Çalışma Plastikleri İnsanlardaki Sağlık Sorunlarıyla İlişkilendiriyor
İnsanlar da mikroplastiklerin sağlığa zararlı etkilerini deneyimliyor. Yapılan birçok çalışma, bisfenol A (BPA) içeren plastikleri sağlık sorunlarıyla ilişkilendirmiş durumda. Ama BPA içermeyen plastikler de insan hormonlarını taklit edebiliyor ve sağlığa en az BPA içerenler kadar zararlı olabilirler.
Okyanuslarda tonlarca plastik parçası var ve bizim su kaynağımız çoktan zarar gördü. Peki, bizim musluk suyumuzu temizlemek için yapabileceğimiz bir şey var mı? Bazı şirketler, test edilmiş filtre teknolojilerinin sulardaki mikroplastikleri süzebildiğini iddia ediyor.
Kısa vadede, bu tip filtreler tükettiğimiz plastik miktarını azaltabilir. Ama dünya genelindeki plastik kirliliğini gerçek anlamda azaltmanın tek yolu, tek kullanımlık plastikleri ortadan kaldırmak, daha iyi geri dönüşüm çözümleri geliştirmek ve alternatif biyobozunur maddeler üretmek.
Orijinal makale: JSTOR
