Artık havalar sıcak, yaz geldi ve güneş parlak, bu da biraz rahatlamak ve havuz kenarında bir şeyler okumak anlamına geliyor. Siz de telefonunuzu çıkarıyorsunuz, güneş gözlüğünüzü takıyorsunuz ve…ekranda hiçbir şey göremiyorsunuz. Neler oluyor?
Bu sinir bozucu durum, telefonlar, tabletler ve bilgisayar ekranları da dahil olmak üzere, güneş gözlüğü taktığınızda her türlü elektronikte yaşanır. Parlaklık ayarını artırsanız bile, güneş gözlüğü taktığınızda ekran karanlık, mor ya da bazı durumlarda tamamen siyah görünür. Suçlu ne mi? Polarize camlar.
Polarizasyon Nasıl İşler?
Muhtemelen daha önce polarize güneş gözlüklerini duymuşsunuzdur, ama problemi çözmek için, onları taktığınızda neden bu “siyah ekran” olayının meydana geldiğini anlamak önemlidir. (Bunun ardındaki bilimsel açıklama umurunuzda değil mi? O zaman makalenin sonuna atlayın.)
Işık, foton adı verilen partiküllerden oluşur. Fotonlar uzaydan bir dalga gibi gelirler ve ileri geri zikzaklar çizerek gözünüze ulaşırlar. Doğal, polarize olmayan ışık, tek seferde birçok yöne sıçrayan fotonlardan oluşur. Ama onlar belirli türdeki yansıtıcı yüzeylere –su kütlesi veya asfalt yol gibi- çarptıkları anda, bu dalgalar bir doğrultuda titreşmeye başlarlar ve bu genellikle yatay biçimde olur. Bir göle yansıyan güneş ışığına baktığınızda gözlerinizi acıtan yoğun kamaşmaya neden olan budur.
Polarize filtreler, belirli bir eksende titreşen ışık dalgalarını emerler. Söz konusu polarize camlı güneş gözlükleri olduğunda, onlar yatay biçimde titreşen dalgaları emerler. Bu sadece dikey şekilde titreşen ışıkların filtreyi aşarak gözünüze ulaşabildiği anlamına gelir. Bu da, çevredeki ışığın çok fazlasını bloke etmeden, göz kamaşmasının yoğunluğunu aza indirger.
Polarize gözlükler sadece ışık parlamalarını ve dolayısıyla göz kamaşmalarını kesmez, aynı zamanda uzun vadede göz sağlığınızı da korurlar. Amerikan Oftalmoloji Akademisi klinik sözcüsü Purnima S. Patel, “UVA/UVB ışınlarından korunmak için herkesin polarize güneş gözlüğü takması gerekiyor,” diyor.
Muhtemelen siz de bu tavsiyeye uyuyorsunuzdur. Ama ortada sadece bir sorun var: Bu aynı zamanda ekranı görmekte zorlanmanızın da sebebi.
Güneş Gözlüğünüzü Çıkarmadan Ekranınızı Nasıl Görürsünüz?
Sizin cihazlarınızın da polarize edici filtreleri var. “LCD ekranların camları, özellikle de parlak güneş ışığında göz kamaşmasını engellemek için polarizedirler; ama güneş gözlüklerinin camları da öyledir,” diyor Patel. “Güneş gözlüğü ve ekran filtreleri karşıt şekillerde uyumlandığında, ekrandan çıkan ışık kesilir.” Diğer bir deyişle, ekran yatay titreşen ışık veriyorsa ve sizin güneş gözlükleriniz dikey titreşen ışıktan başka her ışığı engelliyorsa, hiçbir foton gözlüğünüzden geçemez ve siz de karanlık ya da tamamen siyah bir görüntüyle baş başa kalırsınız.
Bazı cihazlarda bu durum diğerlerine göre daha ciddi boyutlarda yaşanır. Son teknolojiyi kullanan birçok cihaz bu sorundan tamamen kurtulmanın yollarını bulmuş olsa da (son üretilen iPhone, iPad ve Google Pixel telefonlar gibi), fazlaca telefon ve tablette bu sorunu hala fark edersiniz.
Neyse ki, bu sorunu çözmenin kolay bir yolu var: Ekranı her iki yöne de 90 derecelik açıyla çevirin. Bunu yapmak, ekranınızın polarize filtresiyle güneş gözlüklerinizinkini uyumlayacak ve ekrandan gelen ışığın gözlerinize ulaşmasına olanak tanıyacaktır.
Orijinal Makale:Popular Science
