İnsanlar neden aynı çevreye farklı tepkiler verirler? North Carolina State Üniversitesi ve Oregon State Üniversitesi’nden araştırmacılar, zebra balıklarında aynı çevresel kimyasala verilen farklı tepkilerle ilgili olarak genetik bir farklılık saptadılar. Bu çalışma, değişken kimyasal duyarlılığını açıklayan genetik faktörleri belirlemek için bazı olası sonuçları içeriyor olabilir.
North Carolina State’te biyoloji doçenti ve çalışmanın sorumlu yazarı olan David Reif, “Biz bir kişinin genetiği ve çevre arasındaki karşılıklı etkileşimlerin, ‘Neden bazı ilaçlar bazı insanlarda işe yarıyor ama diğerlerinde yaramıyor?’ veya ‘Neden çevre kirliliği insanları farklı şekillerde etkiliyor?’ gibi sorulara yanıt bulmanın anahtarı olduğuna inanıyoruz,” diyor. “Biz iki ilintili sorunu ele almak istedik: Maruz kaldığımız on binlerce kimyasal arasından bazıları farklı hassasiyetlere mi yol açıyor? Ve farklılık gösteren hassasiyetleri açıklayan genetik faktörler var mı?”
North Carolina State ve Oregon State’teki araştırmacılardan oluşan ekip, kimyasallara maruz kalındığında, insanlar arasında verilen tepkilerin değişkenliğinde şablonlar bulmak için, yüksek oranda deneysel örneğin sürekli olarak otomasyon yoluyla test edildiği yeni bir bilimsel metot olan HTS (high throughput screening) verilerini analiz etti: diğer bir deyişle, bireylerde farklı tepkilere yol açan kimyasalları aradı. En sonunda, ekip binlerce potansiyel kimyasalı bir taneye indirgedi: abamectin. Abamectin, zebra balıklarında farklı duyarlılıklar ortaya çıkaran ve yaygın olarak kullanılan bir antiparaziterdir.
Zebra balıklarına etkileri gözlemlendi
Araştırmacılar, bir dizi analizde abamectinin zebra balıklarının erken gelişim aşamaları süresince onlara yaptığı etkiye baktılar. Sonra, etkilenen (anormal bir şekilde gelişen) zebra balıklarıyla etkilenmeyen (normal bir şekilde gelişen ya da “sağlıklı” olan) zebra balıklarının genomlarını karşılaştırdılar ve bunun omurgalı hayvanların vücutlarının nasıl şekilleneceğini kontrol eden Sox7 geniyle bir ilişkisi olduğunu keşfettiler. Abamectinden etkilenen zebra balıklarındaki Sox7 geni, etkilenmeyenlerde olanlardan biraz daha farklıydı. Buna ek olarak, takip eden hedefe yönelik deneylerde, etkilenen zebra balıklarında Sox7 geninin daha az seviyelerde olduğu görüldü.
Reif, “Bu çalışma, bireylerin genetik profilleri sebebiyle çevredeki kimyasallara farklı tepkiler verebildiklerini teyit etmenin başlangıç noktasıdır,” diyor. “Kullandığımız HTS yöntemi, bizim hızlıca maruz kaldığımız tüm kimyasalları ölçümleyip sınıflandırmamıza ve önceden seçilmiş adayların maruz kaldıklarıyla sınırlı kalmak yerine, genetik ile maruz kalınan çevresel kimyasallar arasında ilişkiler aramamıza olanak tanıyor. Bu çalışma, genetik profillemeyi kullanarak belirli hasta grupları için tıbbi tedaviyi en etkili şekilde kullanma, hastalık önleme ve tehlikenin toplumların bir ucundan diğer ucuna nasıl farklılık gösterebileceğini anlamak için bazı çıkarımlar içeriyor.”
Kaynak: Science Daily
