Big Bang’den günümüze kadar Evren birçok dönemden geçmekte. Karanlık enerji sonuncuyu müjdeliyor.
Evren dün olduğu gibi bugün de aynı değil. Her geçen dakika,insani zaman ölçeklerinde algılanamaz olsa bile, birçoğu ölçülebilir bir dizi ince ama önemli değişiklik meydana geliyor. Evren genişliyor, bu da en büyük kozmik yapılar arasındaki mesafelerin zamanla arttığı anlamına geliyor.
Bir saniye önce, Evren biraz daha küçüktü; bundan bir saniye sonra, Evren biraz daha büyük olacak. Ancak bu ince değişiklikler hem büyük, kozmik zaman ölçeklerinde, oluşur hem de mesafelerden fazlasını etkiler. Evren genişledikçe, radyasyon, madde, nötrinolar ve karanlık enerjinin göreceli önemi değişir. Evrenin sıcaklığı değişir. Ve gökyüzünde gördükleriniz de çarpıcı biçimde değişecekti. Tümüyle, Evrenin altı farklı çağ var ve biz zaten sonuncusunu yaşıyoruz.
Fizik yasalarını Evrene uygulayarak ve elde ettiğimiz gözlem ve ölçümlerle olası çözümleri karşılaştırarak hem nereden geldiğimizi hem de nereye gittiğimizi belirleyebiliriz. Tarihimizi, sıcak Big Bang’in başlangıcına ve hatta daha öncesine, kozmik bir enflasyon dönemine kadar tahmin edebiliriz. Mevcut Evrenimizin çok uzak bir geleceğini de tahmin edebiliriz ve var olan her şeyi bekleyen nihai kaderi öngörebiliriz.
Evrenin altı çağı var.Bu son çağa milyarlarca yıl önce girdik bile. Evrenimizin tarihini belirleyecek önemli olayların çoğu şimdiden gerçekleşti.
1.) Enflasyon dönemi. Sıcak Büyük Patlama’dan önce Evren madde, antimadde, karanlık madde veya radyasyonla dolu değildi. Herhangi bir tür parçacıkla da dolu değildi. Bunun yerine, uzayın kendisine özgü bir enerji formuyla doluydu: Evrenin hem son derece hızlı hem de durmaksızın, üstel bir şekilde genişlemesine neden olan bir enerji formu.
2.) İlksel Çorba dönemi. Genişleyen Evren madde, antimadde ve radyasyonla dolduğunda soğuyacaktır. Parçacıklar çarpıştığında, fizik yasalarının izin verdiği parçacık-karşıt parçacık çiftlerini üreteceklerdir. Üretim E = mc2 tarafından yönetildiğinden, birincil kısıtlama yalnızca ilgili çarpışmaların enerjilerinden gelir.
3.) Plazma dönemi. Bu hafif çekirdekler bir kez oluştuğunda, Evrendeki tek pozitif (elektriksel olarak) yüklü nesnelerdir ve her yerdedirler. Tabii ki, elektron şeklinde eşit miktarda negatif yük ile dengelenirler. Çekirdekler ve elektronlar atomları oluştururlar ve bu nedenle bu iki parçacık türünün birbirlerini hemen bulmaları, atomları oluşturmaları ve yıldızların yolunu açmaları doğal görünebilir.
Plazma çağının başlangıcında, Evrenin enerji içeriğine radyasyon hakimdir. Sonunda, normal ve karanlık madde hakimdir. Bu üçüncü aşama bizi Büyük Patlama’dan 380.000 yıl sonrasına götürüyor.
4.) Karanlık Çağlar dönemi: Nötr atomlarla dolu olan yerçekimi, sonunda Evrende yapı oluşturma sürecini başlatabilir. Ancak etraftaki tüm bu nötr atomlarla, şu anda görünür ışık olarak bildiğimiz şey, tüm gökyüzünde görünmezdi.
5.) Yıldız çağı. Karanlık çağlar sona erdiğinde, Evren yıldız ışığına karşı şeffaf hale gelir. Keşfedilmeyi bekleyen yıldızlar, yıldız kümeleri, galaksiler, galaksi kümeleri ve büyüyen kozmik ağ ile kozmosun büyük girintilerine artık erişilebilir. Evren, enerji açısından karanlık madde ve normal madde tarafından yönetilir ve kütleçekimsel olarak bağlı yapılar giderek daha da büyür.
6.) Karanlık Enerji çağı. Karanlık enerji devreye girdiğinde tuhaf bir şey olur: Evrendeki büyük ölçekli yapı büyümeyi durdurur. Karanlık enerjinin ele geçirmesinden önce kütleçekimsel olarak birbirine bağlı olan nesneler bağlı kalacak, ancak henüz karanlık enerji çağının başlangıcıyla bağlı olmayanlar asla bağlı olmayacaklar. Bunun yerine, sadece birbirlerinden hızla uzaklaşacaklar ve büyük hiçliğin genişliğinde yalnız varoluşlara öncülük edecekler.
Gökadalar ve gökada grupları/kümeleri gibi tek tek bağlı yapılar, sonunda dev bir eliptik gökada oluşturmak için birleşecektir. Mevcut yıldızlar ölecek; yeni yıldız oluşumu yavaşlayacak ve sonra duracaktır; yerçekimi etkileşimleri yıldızların çoğunu galaksiler arası uçuruma fırlatacak. Gezegenler, yerçekimi radyasyonu tarafından çürütülmesi nedeniyle ana yıldızlarına veya yıldız kalıntılarına dönüşeceklerdir. Olağanüstü uzun ömürleri olan kara delikler bile sonunda Hawking radyasyonundan bozunacaktır.
Karanlık enerji egemenliğinin bu son dönemi çoktan başladı. Karanlık enerji, 6 milyar yıl önce Evrenin genişlemesi için önemli hale geldi ve Güneşimiz ve Güneş Sistemimiz doğduğunda Evrenin enerji içeriğine hakim olmaya başladı. Evrenin altı benzersiz aşaması olabilir, ancak Dünya tarihinin tamamı boyunca, biz zaten son aşamadaydık. Çevremizdeki Evrene iyi bakın. Evren Bir daha asla bu kadar zengin veya erişimesi bu kadar kolay bir şey olmayacak.
Kaynak: Big Think
