Günümüzde bilimsel verilere dayanarak, bu Dünya’nın sonunun geleceğini kesin bir şekilde biliyoruz. Fakat kaçınılmaz sonun nasıl olacağını tam olarak bilmiyoruz. Muhtemel birçok senaryo var: Güneşimizin yakıtının bitmesi, Dünyamıza büyük bir göktaşının çarpması, Dünyamıza yakın bir gama-ışın patlaması veya süper bir volkanın patlaması muhtemel senaryolardan sadece birkaçı.
Dünyamız tam bir yaşam cenneti. Yüksek miktarda su içeriyor, koruyucu manyetik kalkana ve atmosfere sahip, Güneş’e olan uzaklığı nedeniyle sıcaklık uygun seviyede. Ancak modern bilim kesin bir şekilde göstermiştir ki yaşam dediğimiz bu muazzam hediye, bir gün kaçınılmaz bir şekilde yok olacaktır. Önceden tektanrılı dinlerin iddialarına dayanarak bu Dünya’da yaşamın bir gün sona ereceği söylenebilirdi. Örneğin Kuran’ın en önemli mesajlarından biri, bu Dünya’daki yaşamın bir gün sona ereceğidir. Günümüzde ise bunu bilimsel verilere dayanarak da ortaya koymak mümkün; sonun nasıl olacağını tam olarak bilmiyoruz ama sonun kaçınılmaz olduğunda bir şüphe yok. Bu yazımızda, Dünya’daki yaşamı yok edebilecek muhtemel senaryolardan dört tanesini kısaca inceleyeceğiz.
- GÜNEŞ’İN SONU
Önce kaçınılmaz bir senaryo ile başlayalım. Güneşimiz, her yıldız gibi hidrojeni helyuma dönüştürerek ışık ve ısı saçmaktadır. Bu süreç temel yakıt olan hidrojen tükenene kadar devam edecek ve bundan 5,4 milyar yıl sonra yakıt tükendiğinde Güneşimiz, kızıl dev olarak bilinen aşamaya geçecektir. Bu aşamada Güneş, o kadar büyüyecektir ki Merkür, Venüs ve muhtemelen Dünyamızı da yutacaktır. Ancak yaşam, daha bu aşamaya gelinmeden bitecektir, zira Güneşimizin ısısı gün geçtikçe artmaktadır. Bunun bir sonucu olarak atmosferdeki karbondioksit oranı düşmeye başlayacaktır ve 600 milyon yıl sonra bütün ormanlar ve bilinen bitkilerin %99’u, C3 fotosentezi imkânsızlaşacağı için yok olacaktır. Geri kalan az sayıdaki tür de 200 milyon yıl kadar sonra yok olacaktır. Bitkisiz bir Dünya’da ise yaşamın devam edebileceği düşünülemez. Gıda sorunu çözülse bile, bitkiler olmadan oksijen seviyesini yaşama uygun seviyede tutmak pek de mümkün gözükmemektedir.
- GÖKTAŞININ ÇARPMASI
Milyonlarca yılları duyup rahatladıysanız hemen acele etmeyin. Güneş’in ölümü ile yaşamın yok olması kesin olsa da yaşam çok daha öncesinde de yok olabilir. Örneğin, bizden önce Dünya’ya hükmeden dinozorları, bundan 66 milyon yıl önce Dünya’ya çarpan 10 km çapında bir asteroid yok etmişti. Asteroidler, genellikle yörüngeleri Mars ile Jüpiter arasında olan küçük gök cisimleridirler. Birkaç kilometre çapındaki bir asteroid, Dünya genelinde ciddi iklim değişiklikleri, tsunami, yangın gibi doğal felaketleri tetikleyebilir. Ortalama her 500.000 yılda bir, Dünyamıza 1 km çapında asteroidler çarpmaktadır. NASA, yakınımızdaki göktaşlarını izlemeye özen göstermektedir ancak şimdilik, Armageddon filmindeki gibi, çok büyük bir asteroidi Dünya’ya çarpmadan kesin olarak durdurabilecek bir teknolojimiz yok. Bundan ortalama 1,4 milyon yıl sonra Gliese 710 yıldızı, Güneş Sistemi’nin yakınından geçecek, bu süreçte Dünyamıza çarpacak göktaşlarının sayısı artacak. Yaşamı yok edebilecek bir gökcisminin Dünya’ya çarpma ihtimali de ciddi şekilde yükselecek.
- GAMA-IŞIN PATLAMASI
Sonumuzu getirebilecek bir başka olay ise Dünyamıza yakın bir yerde gama-ışın patlamasının gerçekleşmesi. Gama-ışın patlamaları, önceden öngörülemeyen zaman ve mekânlarda beliren, birkaç saliseden birkaç saate kadar sürebilecek yüksek enerjili foton salınımına yol açan patlamalardır. Bu patlamalar, Büyük Patlamadan sonra evrenimizde gerçekleşen en yüksek enerjili olaylardır. Böyle bir patlamadan yayılacak ışınım Dünyamızın ozon tabakasını tamamen yok edip, Güneş’in UV ışınımına karşı bizi korumasız bırakabilir, bu ise Dünya’daki yaşamı sona erdirebilir. Gama-ışın patlamalarının, süpernova patlamaları ya da çift nötron yıldız sistemlerindeki yıldızların çarpışması sonucunda oluştuğuna inanılıyor. Dünyamıza ortalama 5500 ışık yılı uzaklıktaki WR104 yıldız sisteminin, önümüzdeki 500.000 yıl içerisinde böyle bir patlamaya sahne olması bekleniyor. Ve bu patlama sonucunda saçılacak radyasyon, Dünyamızdaki yaşamı ciddi bir şekilde tehdit edecektir.
- SÜPER VOLKAN PATLAMASI
Bizi yok olmakla tehdit eden muhtemel sonların, yalnızca Dünya dışından gelebileceğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Süper volkanlar olarak bilinen büyük volkanların patlamaları da insanlığın ve genelde yaşamın varlığını ciddi anlamda tehdit edebilir. Süper volkan patlaması, atmosfere yüksek miktarda volkanik toz ve toksik gaz göndererek önemli iklim değişikliklerine yol açabilir. Bu, volkanik kış olarak bilinen buzul çağa ya da şiddetli bir global ısınmaya yol açabilir. Böyle bir felaket, insanlığı toptan yok etmese bile, çok sayıda insanın ölümüne yol açabilir. Bundan 71.500 yıl önce Endonezya’da gerçekleşen süper volkan patlamasının, o dönemde Dünya’da yaşayan insan nüfusunu birkaç bine indirdiği tahmin ediliyor.
Bu senaryolardan hangisi insanlığın sonunu getirecek? Bu soruya kesin bir cevap vermek mümkün değil. Biz, burada muhtemel senaryoların küçük bir kısmını ele aldık. Bilim gazetecisi Alok Jha, konu ile ilgili yazdığı eserinde 50 farklı senaryoya dikkat çekiyor. Hayatın nasıl yok olacağı şimdilik bir muamma olsa da kesin bir gerçek var; bu Dünya’daki yaşam, er ya da geç bitecek.
Kaynak: Bilim ve Yaşam Sayfası/ Pazar Sabah
