Bitkilerin “epigenetik hafıza” olarak bilinen bir şeye sahip olduğu biliniyor. Bu onların ilkbahar geldiğinde doğru zamanda çiçek açmasını garantilemek için, kış mevsimi sırasında uzun süren soğuk havalar gibi geçmiş çevresel koşullar hakkındaki önemli ve gerekli bilgileri kaydetmesine olanak tanıyor. Bu bilgilerin, bitkilerin bir sonraki kış mevsiminde erken çiçek açmaması için, tohumların üretiminden sonra silinmesi önem taşıyor.
Hafıza bitkilerde insanlarda olduğundan oldukça farklı bir şekilde işliyor. Bu histon olarak bilinen belirli özel proteinlerin değişmesiyle meydana geliyor. H3K27me3 adı verilen bir histon değişmesi, “kapalı” durumdaki genleri işaretliyor. Önceki örnekten devam edersek, soğuk çevresel koşullar H3K27me3’ü çiçek açmayı düzenleyen genlerde toplanmaya teşvik ediyor.
Daha önceki araştırmalar, bitkilerin havanın önceden daha soğuk olduğunu, koşulların değiştiğini ve uygun zamanda çiçek açabileceklerini hatırlayabilmeleri için H3K27me3’ün bitkilerde bir hücreden diğerine tam bir şekilde aktarıldığını göstermişti. Ancak üretilecek tohumların kış yeniden geldiğinde çok erken çiçek açmaması için bu “soğuk” anısını göz ardı etmesi gerekiyor. Calouste Gulbenkian Vakfı’ndan bilim insanları da, eğer H3K27me3 bir hücreden diğerine tam olarak kopyalanıyorsa, bitkilerin bu anıyı nasıl sildiğini merak ettiler.
Polenlerdeki Histonlar Analiz Edildi
Araştırmacılar yaptıkları çalışmada polenlerdeki histonları analiz ettiler ve bir bilgisayarın sabit diskindeki bilgileri silmeye ve yeniden formatlamaya benzer olarak tanımladıkları “epigenetik sıfırlama” adı verilen bir olay keşfettiler.
Ekip kendilerini şaşırtan bir şekilde, H3K27me3’ün spermde tamamen yok olduğunu ve spermin H3K27me3’ü taşıyamayacak olan belirli bir histonu topladığını buldu. Bu durum modifikasyonun genlerin yüzde 100’ünde ortadan kalkmasını garantiliyor.
Ekolojik açıdan bakıldığında bu durumun mantıklı olduğunu söyleyen araştırmacılar, bu “sıfırlama” aracının başka organizmalarda da bulunduğunu tahmin ediyorlar.
Orijinal makale: Universal-Sci
