Yapılan yeni bir araştırmaya göre, bizler başkalarının karakterlerini değerlendirirken iyi izlenimlere tutunuyor, kötü davranışlarda bulunan insanlar hakkındaki fikirlerimizi de hemen değiştirebiliyoruz. Araştırmacılara göre kötü davranışları yargılama konusundaki bu esneklik, insanların başkalarını nasıl affettiğini ve neden bazen kötü ilişkilerde kalmaya devam ettiklerini açıklamaya yardımcı olabilir.
Nature Human Behaviour’da yayınlanan ve başta Yale Üniversitesi’nden olmak üzere önde gelen üniversitelerde görev yapan psikologlar tarafından yürütülen araştırma sonuçları, insan beyninin sosyal izlenimleri affetmeye olanak tanıyacak tarzda şekillendirdiğini ortaya koyuyor. Yani insanlar bazen kazara kötü davranışlarda bulunduklarında, yersiz olarak vardığımız kötü izlenimleri güncelleyebilmemiz gerekiyor. Çünkü aksi durumda, ilişkilerimizi gereksiz yere erkenden sonlandırabilir ve sosyal bağların ve ilişkilerin birçok faydasından mahrum kalabiliriz.
Araştırmada 1500’den Fazla Kişi Kullanıldı
Araştırmada yapılan bir dizi deneyde 1500’den fazla kişi kullanıldı ve onlardan ahlaki bir ikilemle yüz yüze kalan iki yabancının tercihlerini gözlemlemeleri istendi. Bu ikilem, para karşılığında diğer insana acı verici elektrik şoku uygulayıp uygulamamaktı. “İyi” yabancı genellikle para için bir başkasına elektrik şoku uygulamayı reddederken, “kötü” yabancı acı verici sonuçlara rağmen kazancını artırma eğilimi gösterdi. Ardından gözlemcilerden bu yabancıların karakterleri hakkındaki izlenimlerini ve bu izlenimlerden ne kadar emin olduklarını açıklamaları istendi.
Gözlemciler hemen iyi yabancı hakkında pozitif yönde izlenimler edindiklerini ve bu izlenimler konusunda çok emin olduklarını bildirdiler. Ancak kötü yabancının gerçekten kötü bir insan olduğu konusunda o kadar emin değildiler ve onun hakkında edindikleri fikirler hızlıca değişebildi. Örneğin, kötü yabancı arada bir iyi bir tercih yaptığında, gözlemcilerin onun hakkındaki izlenimleri anında iyileşti; ta ki yabancının bir sonraki kötü davranışına şahit olana kadar.
İnsanlar Hakkında Olumlu Düşünme Eğilimi Kötü İlişkileri Sürdürme Sebebi
Araştırmacılar bu izlenimleri güncelleme kalıbının, insanların neden bazen kötü ilişkilerin içinde kalmaya devam ettikleri konusuna da ışık tutabileceğini belirtiyorlar. Onlara göre bu bulgular, insanların başkaları, hatta yabancılar hakkında bile olumlu düşünmek için temel bir eğilime sahip olduklarını ortaya koyuyor ve insan beyni eşler ve arkadaşlar kötü davranışlar sergilediğinde bile sosyal ilişkileri sürdürmeye programlı.
Araştırmanın zaman içinde Sınırda Kişilik Bozukluğu (Borderline) gibi bazı psikiyatrik bozukluklara da ışık tutabileceği umut ediliyor.
