Artık bir babanın genlerinin sadece çocuğunun büyüme ve gelişmesi için olan planı sağlamadığı düşünülüyor. Yakın zaman önce PLOS Biology’de yayınlanan bir araştırmaya göre, babanın genleri, annenin hem doğumdan önce hem de doğumdan sonra çocuğa ne kadar iyi baktığını etkileyebiliyor.
Araştırma ekibi, hamilelik süresince plasentadan verilen hormonal sinyalleri inceledi. Plasenta hamilelik sürecinde gelişmekte olan fetüse besin taşır ve başarılı bir hamilelik sürdürmek için annenin kan dolaşımına hormonal sinyaller verir. Plasentanın verdiği sinyallerin bebeği beslemenin yanı sıra, annenin davranışlarını programlamada ve onu bir ebeveyn olarak yeni rolüne hazırlamada da önemli olduğu düşünülüyor.
Değişimlere Sebep Olan Gen
Bu hormonlar plasenta hücreleri tarafından üretilir ve üretimleri (ve dolayısıyla hormonal faaliyetleri) Phlda2 adı verilen bir gen tarafından yönetilir. Ancak asıl mesele şuradadır: çoğu gende olduğu gibi, gelişmekte olan fetüste Phlda2 geninin iki kopyası vardır ama çoğu genin aksine, Phlda2 geninden sadece bir tanesi aktif durumdadır. Söz konusu Phlda2 geni olduğunda, baba tarafından gelen gen pasif durumdadır.
Genetikleri değiştirilmiş fareleri kullanarak, araştırmacılar fetüste hem anneden hem de babadan gelen Phlda2 geni aktif olursa (“anneleşmiş” durum) ve her iki gen de pasif olursa (“babalaşmış” durum) ne olacağını araştırdılar. Araştırmaları sonucunda, onlar en yüksek Phlda2 faaliyetine sahip bebekleri olan annelerin (dolayısıyla tahminen daha düşük plasenta hormonlarına maruz kalanlar) bebeklerine daha az baktıklarını ve onlarla daha az ilgilendiklerini; ve bunlar yerine yuvalarını kurmaya daha fazla odaklandıklarını buldular. Diğer taraftan, “babalaşmış” durumda olan ve en düşük Phlda2 miktarına (ve dolayısıyla daha yüksek hormon seviyelerine) maruz bırakılan anneler, bebeklerinin bakımıyla ilgilenmek için daha çok ve yuvalarını idare etmek için yapmaları gereken görevlere daha az zaman harcadılar. Araştırmanın yazarları, annenin beynindeki iki bölgede (hipotalamus ve hipokampus) bu durumlara karşılık meydana gelen değişimleri de gösterdiler.
İnsanlarda Nasıl İşliyor?
Araştırmanın sonuçları, babanın Phlda2 geninin fetüs üzerinde pasif olmasına neden olarak çocuk doğduktan sonra bile annenin onun bakımı konusundaki davranışlarını bile etkileyebildiğini ortaya koyuyor. Araştırmanın yazarları bunun insanlar için de geçerli olabileceğini tahmin ediyorlar, çünkü Phlda2 geninin faaliyetleri insanların hamileliklerinde çeşitlilik gösteriyor ve bunlar da plasentanın hormonlarıyla ters orantı ortaya koyuyor. Annenin hamilelik dönemindeki ve doğumdan sonraki önceliklerindeki değişim, bebeğin iyiliği ve hayatı boyunca sahip olacağı akıl sağlığı üzerinde kritik önem teşkil ediyor. Araştırmacılar bu durumun insanlarda nasıl işlediğini daha iyi anlamak için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini belirtiyorlar.
