İnsan kişiliğinin karanlık ve kötü taraflarını temsil eden özellikler arasında egoizm, Makyavelizm, narsizm, psikopati, sadizm, kincilik ve bunlara benzer diğerleri bulunuyor. Ancak şimdi, Alman ve Danimarkalı araştırmacılar tarafından yapılan yeni bir araştırmanın sonuçları, bu özelliklerin tümünün de aynı “karanlık temele” dayandığını ortaya çıkardı. Yani, eğer bu özelliklerden birine sahipseniz, diğerlerinden birine veya daha fazlasına da sahip olmanız muhtemel.
İlk bakışta bu özellikler arasında kayda değer farklılıklar varmış gibi gözükse de (örneğin egoistlik psikopatlığa göre daha “makbul” görülebilir), Psychological Review’da yayınlanan araştırmaya göre, insan kişiliğine ait tüm bu kötü özellikler birbirleriyle çok yakından ilişkili ve kişide var olan tek bir eğilime dayanıyor: Kişiliğin karanlık yanı. Bu ortak payda, kişinin kendi menfaatlerini maksimuma çıkartmak için, suçluluk ve utanç gibi duygulardan da kaçınmak adına kendisini haklı çıkarıcı gerekçeler bularak, başkalarının menfaatlerini umursamamak veya kabul etmemek için genel bir eğilime sahip olması olarak tanımlanabilir. Hem de başkalarının canını yakmaktan haz duyacak boyuta bile varabilen şekillerde.
2500’den Fazla İnsan İncelendi
Bu sonuçların elde edildiği araştırmada 2500’den fazla insanla bir dizi çalışma yapıldı. Egoizm, Makyavelizm, ahlaki çözülme, narsizm, başkalarından daha üstün olduğuna inanmak, psikopati, sadizm, bencillik ve kincilik olarak belirlenen ve üzerlerinde en çok çalışma yapılan dokuz özellikten yola çıkan araştırmacılar, insanlara şu ifadelere ne oranda katılıp katılmadıklarını sordular: “Arada sırada kestirme yollara başvurmadan öne geçmek zordur”, “Başkalarının hak ettiği cezayı aldıklarını gördüğümde bazen biraz üzülmeye değer”, “Özel olduğumu biliyorum çünkü herkes bana bunu söylüyor”. Bunlara ek olarak, araştırmacılar katılımcıların kendileri hakkında bildirdiği saldırganlık, dürtüsellik, bencillik ve ahlaki olmayan davranışlara olan eğilimleri de incelediler.
Bulgular Araştırmacılar Ve Terapistler İçin Büyük Önem Taşıyor
Araştırmacılar bu ortak paydanın herhangi bir insanda kendisini genellikle narsizm, psikopati veya diğer karanlık kişilik özelliklerinden bir ya da birkaçının karışımı halinde gösterebildiğini, ancak araştırmalarında elde ettikleri haritalama yoluyla bu ortak paydanın bir kişide yüksek oranda olup olmadığının saptanabileceğini belirtiyorlar. Çünkü kişilikteki kötü özelliklerin bu ortak paydası, kişinin bu karanlık özelliklerin biri veya daha fazlasını yansıtan davranışlarda bulunmasının ne kadar muhtemel olduğunun sinyalini veriyor. Bu, uygulamada, kötü niyetli davranışlarda bulunan bir insanın (başkalarını küçük düşürmekten hoşlanmak gibi) aldatma, yalan söyleme veya hırsızlık yapma gibi diğer kötü davranışlarda bulunmasının da daha kuvvetle muhtemel olduğu anlamına geliyor.
Bu aynı “karanlık temel” hakkında bilgi sahibi olmak, araştırmacılar veya bu özelliklere sahip insanlarla çalışan terapistler için çok önemli bir rol oynayabilir. Araştırmacılara göre bu bilgiler şiddet gösteren, kurallara uymayan, yalan söyleyen veya başkalarını aldatan insanların yeniden bu tip davranışlar sergileyip sergilemeyeceklerini veya daha da kötü şeyler yapma ihtimallerini değerlendirmek için yararlı bir araç olabilir.
