Herkes yaşlanıyor olsa da, herkes yaşını hissetmez. Yakın zaman önce yapılan bir çalışma, öznel yaş denilen bu tip duyguların beyin yaşlanmasını yansıtabileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar MR tekniğini kullanarak yaptıkları beyin görüntülemelerinde, kendilerini yaşlarından genç hisseden yaşça büyük insanların, kendilerini oldukları yaşta ya da yaşlarından daha büyük hissedenlere kıyasla beyin yaşlanmasına dair daha az belirti gösterdiklerini buldular. Frontiers in Aging Neuroscience’ta yayınlanan bu çalışma, öznel yaş ve beyin yaşlanması arasında bir bağlantı bulan ilk çalışmadır. Sonuçlar, gerçek yaşlarından daha yaşlı hisseden ileri yaşlardaki insanların beyin sağlıklarıyla ilgilenmeyi düşünmeleri gerektiğini önermektedir.
Bizler yaşlanmanın vücutlarımızın ve zihinlerimizin devamlı bir şekilde değiştiği sabit bir süreç olduğunu düşünme eğilimindeyizdir. Ancak geçen yıllar herkesi farklı etkiler. Bizim kendimizi kaç yaşında hissettiğimiz; yani bizim öznel yaşımız insanlar arasında değişkenlik gösterir. Birçok insan kendisini gerçek yaşından daha genç ya da daha yaşlı hisseder.
Neden Herkes Farklı Hissediyor?
Peki, öznel yaş sadece bir duygu ya da tutum mu, yoksa o bedenlerimizin gerçekten de nasıl yaşlanmakta olduğunu mu yansıtıyor? Bu soru, Kore’deki Seul Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Jeanyung Chey’in ilgisini çekiyor.
“Neden bazı insanlar gerçek yaşlarından daha genç veya daha yaşlı hissediyorlar?” diye soruyor Chey. “Sorunun cevabına dair bazı ihtimaller depresif durumları, karakter farklılıklarını ya da bedensel sağlığı kapsıyor. Ancak daha önce kimse beyin yaşlanması süreçlerini öznel yaş konusundaki farklılıkların olası bir nedeni olarak araştırmadı.”
İnsanlar yaşlandıkça, sıklıkla bazı bilişsel bozukluklar deneyimlerler. Hatta beyin, yaşla ilişkili olan ve gri madde yoğunluğunda azalmanın da aralarında bulunduğu sinir sağlığında bozulmayı yansıtan çeşitli değişimler gösterir. Son zamanlarda geliştirilen teknikler, tahmini beyin yaşını bulmak için, araştırmacılara yaşlanmayla ilişkilendirilen beyin özelliklerini saptamaları için yardımcı olabiliyor.
Beyindeki Gri Maddenin Önemi
Chey ve meslektaşları, öznel yaş ve beyin yaşlanması arasındaki bağlantıyı araştırmak için bu teknikleri uygulamaya koydular. Onlar, yaşları 59 ve 84 arasında değişen 68 sağlıklı insanın beyin MR’larını çektiler ve beyinlerin çeşitli bölgelerindeki gri madde yoğunluğuna baktılar. Katılımcılar aynı zamanda, içinde kendilerini yaşlarından daha mı genç yoksa daha mı yaşlı hissettiklerine dair ve bilişsel becerilerini ve genel sağlık durumları üzerindeki algılarını değerlendiren konular üzerinde soruların bulunduğu bir anket doldurdular.
Kendilerini yaşlarından daha genç hissedenler hafıza testinde daha yüksek puanlar aldılar, onlar aynı zamanda sağlık durumlarının daha iyi olduğunu düşünüyorlardı ve depresif belirtiler rapor etmeleri pek olası değildi. Kendilerini yaşlarından daha genç hisseden insanlarda, bir o kadar önemli olarak, beynin önemli, anahtar bölgelerinde yüksek miktarda gri madde yoğunluğu da görüldü. Araştırmacılar katılımcıların tahmini beyin yaşlarını hesaplamak için MR verilerini kullandılar.
Chey, “Daha genç hisseden insanların daha genç bir beynin yapısal özelliklerini taşıdıklarını gördük,” diyor.
Daha Fazla Araştırmaya İhtiyaç Var
Araştırmacılar, kendilerini daha yaşlı hissedenlerin, beyinlerindeki gri madde kaybının bilişsel işleri kendileri için daha zor hale getiriyor olabilmesinden ötürü, beyinlerindeki yaşlanma sürecini hissedebiliyor oldukları varsayımında bulunuyorlar.
Ancak, araştırmacılar şu anda, bu beyin özelliklerinin öznel yaş hissinden doğrudan sorumlu olup olmadıklarını kesin olarak bilmiyorlar ve bu bağlantıyı daha iyi anlamak için uzun soluklu çalışmalar yürütmeye ihtiyaç duyuyorlar.
Merak uyandıran bir ihtimal, daha genç hisseden insanların fiziksel ve zihinsel anlamda daha aktif bir hayat yaşama eğiliminde olmaları ki, bu beyin sağlığında gelişmeye ve iyileşmeye yol açıyor olabilir. Ancak kendilerini daha yaşlı hissedenler için bunun tam tersi de geçerli olabilir.
“Eğer bir kişi kendisini yaşından daha yaşlı hissediyorsa, bu o kişinin beyin yaşlanmasına katkıda bulunabilen yaşam tarzını, alışkanlıklarını ve aktivitelerini değerlendirmesi ve beyin sağlığına daha çok özen göstermek için tedbirler alması adına bir işaret olabilir,” diyor Chey.
Bu araştırma, hayat boyunca devam eden beyin yaşlanmasının değerlendirilmesi üzerine olan özel bir makaleler derlemesinin bir parçasıdır.
Kaynak: Medical Xpress
