Uzay maceramızın kırılma noktaları

 Uzay çağında olduğumuzu hep işitiyoruz. Bilim kurgu filmleri, romanlar, gelecek öngörüleri hep başka gezegen ve yıldızları ziyaretimizden bahsediyor. Peki, şimdiye kadar uzay maceramızda neleri başardık? Bu yazımızda, bilmeniz gereken en önemli yedi uzay programını tanıtacağız:

Luna Programı: Uzay maceramızda ikinci önemli program, Sovyetler Birliği’nin Luna Programı oldu. Bu program kapsamında 1959-1974 yılları arasında Sovyetler, Ay’a, 15’i başarılı, toplam 24 misyon gerçekleştirdi. Luna Programı birçok ilki hayata geçirdi. 1959 yılında Luna 1, Güneş etrafında yörüngeye oturan ilk insan yapımı uydu oldu. Aynı yıl Luna 2, Ay’a ulaşan ilk insan yapımı nesne oldu. Yine aynı yıl gerçekleştirilen Luna 3, Ay etrafında tur atıp, Ay’ın görünmeyen yüzünün ilk fotoğrafını Dünya’ya gönderdi.

1966 yılında Luna 9, dünya dışı bir nesneye yumuşak iniş yapan ilk araç oldu. Aynı yıl Luna 10, Ay’ın ilk insan yapımı uydusu olarak kayıtlara geçti. 1970’lerde gerçekleştirilen Luna 16, 20, 24 kapsamında Ay’dan Dünya’ya toprak ve taş örnekleri getirildi. İlk defa insanlık robotik teknoloji ile Dünya’ya dünya dışı bir nesneden parça gönderdi.

Vostok Programı: Uzay maceramızda belki de en büyük başarı 12 Nisan 1961 yılında gerçekleşti. İlk başarıdan sadece dört yıl sonra Sovyetler bu sefer Vostok 1 roketi ile bir insanı, Yuri Gagarin’i dünya dışına çıkardı ve Dünya etrafında yörüngeye oturtup, geri getirmeyi başardı. Bu, insanlığın uzaya ilk çıkışıydı. Vostok Programı 1961-1963 yılları arasında gerçekleştirildi ve en uzunu beş gün olmak üzere toplam altı insanlı uçuş yapıldı.

Venera Programı: Sovyetlerin Venüs’e gönderdiği Venera Programı da diğer önemli bir uzay programı. 500 derece Celsius sıcakları bulabilen, Dünya’dan 90 kat yüksek basınca sahip Venüs’e uzay aracı indirmek başlı başına bir başarıydı. 1967 yılında Venera 4, başka bir gezegenin atmosferine giren ilk insan yapımı araç oldu, 1970 yılında Venera 7, başka bir gezegene yumuşak iniş yapan, 1975’te Venera 9, başka bir gezegenin yüzeyinin resmini çeken ilk misyon oldu.

Apollo Programı: Şüphesiz en çok bilinen uzay programı ABD’nin Apollo Programı’dır. Bu programkapsamında 1969-1972 yılları arasında Ay’a toplam altı başarılı insanlı misyon gönderildi. 12 insan Ay’a ayak bastı. Bu misyon, Ay’a insan gönderen ilk ve tek program olması yanında, alçak Dünya yörüngesi ötesine insan götürmeyi başaran tek uzay programıdır. 1968 yılında Apollo 8 misyonuyla Ay yörüngesine ilk defa insanlı uydu indi. 1969 yılında Apollo 11 çerçevesinde Ay’a insan indirilip geri getirildi.

Pioneer Programı: İç gezegenlerden sonraki adım dış gezegenleri araştırmaktı, bunu ilk başaran ABD’nin Pioneer Programı oldu. 1972’de gönderilen Pioneer 10, Jüpiter’in yakınından, 1973 yılında gönderilen Pioneer 11, Satürn’ün yakınından geçen ilk insan yapımı araçlar oldu. Bu iki uzay aracı, Güneş Sistemi’ni terk etme hızına ulaşan ilk uzay araçlarıydılar ve Güneş Sistemi dışına Dünya ve insanlar hakkında bilgi taşıyan altın levhalar taşıdılar. Pioneer 10’un, iki milyon yıl sonra Aldebaran yıldızına, Pioneer 11’in dört milyon yıl sonra Aquila takımyıldızına ulaşması bekleniyor.

Voyager Programı: Dış gezegenleri araştırma kapsamında ABD öncülüğünde 1977 yılında gönderilen iki uydudan oluşan programdır. 40 yıl geçmesine rağmen iki uydu da hâlâ çalışmaya ve Dünya’ya bilgi göndermeye devam etmektedir.
Voyager 1, Jüpiter, Satürn ve onun uydusu Titan’ı inceledikten sonra, 25 Ağustos 2012’de Güneş Sistemi’ni terk edip, yıldızlar arasında araştırma yapan ilk insan yapımı araç oldu. Voyager 2, Jüpiter ve Satürn’ü inceledikten sonra, 1986 yılında Uranüs, 1989 yılında Neptün’e ulaşan ilk insan yapımı araç olarak tarihe geçtiler. Voyager 2 dışında bu gezegenleri araştıran insan yapımı uzay aracı yoktur. Voyager 2, Güneş Sistemi’ni terk edecek dördüncü insan yapımı araçtır ve yıldızlar arasının sıcaklık ve yoğunluğunu ölçmesi beklenmektedir. İki Voyager’ın da 2025’e kadar bilgi getirmesi bekleniyor ve ikisi de uzaylılar ya da gelecek nesiller tarafından bulunduğunda dinlenip, izlenebilecek Dünya’dan resim ve müzikler içeren bir altın kayıt içermektedir.

Bu yedi misyon, uzay çağının başlangıcında en kilit rol oynayan yedi misyondur. Bu listeye almadığımız ancak önemli olan diğer bazı uzay misyonları şöyle: Satürn’ü ve uydularını araştırıp bize kütüphaneler dolusu bilgi getiren Cassini Programı. 2016’da ilk defa bir kuyruklu yıldıza başarılı iniş yapan ESA’nın uydusu olan Rossetta Uydusu. Cüce gezegenler Ceres ve Vesta’yı araştırıp, iki ayrı uzay cismi etrafında yörüngeye oturan ilk uydu olan Dawn Uydusu. 2016 yılında Jüpiter’in yörüngesine oturup gezegen hakkında bize değerli bilgiler getiren Juno Misyonu. 2012 yılında Mars’a indirilen keşif aracı Curiosity.
Bakalım insanlığın içine konmuş merak duygusu insanlığın daha neleri başarmasını sağlayacak.