Lazer soğutma, şu ana kadarki en büyük moleküle uygulanarak, bir üç atomlu molekülün sıcaklığı ilk kez bir kelvinin binde birinden öteye ulaştı ve mutlak sıfıra daha da yaklaşıldı. Bu başarı, moleküler kuantum bilgisayarları oluşturmak için kullanılabilir.
Fizikçiler, 1970’lerden beri tek atomları lazer ile soğutmaktadır, ancak bunu moleküller üzerine uygulamak çok zordur. Bu teknik, sistemin enerji seviyelerini soğutma lazerlerininki ile eşleştirerek fotonları, atomdan (veya molekülden) serbest bırakmasına neden olarak çalışır. Bir molekül ne kadar çok atom içeriyorsa, titreşimleri ve dönüşleri daha karmaşıktır ve bu da eşleşme sağlamayı zorlaştırır.
MIT-Harvard Ultra-soğuk Atom Merkezi’nden bir ekip, stronsiyum monohidroksit moleküllerini soğutmak için lazerler kullanmayı başardı. Ekip, bu yöntemin üç atomlu moleküller ile çalıştığını gösterdi ve bunun 15 atomluk moleküllere kadar uygulanabileceği düşünülüyor.
Ekip üyelerinden Ivan Kozyryev, “Bu ultra-soğuk moleküller, moleküler kuantum bilgisayarların temelini oluşturabilir” diyor. Eğer fizikçiler bir molekülün hangi bölümünün titreştiğini kontrol edebilirlerse, bu tekniği bilgi depolamak için kullanabilirler.
Kaynaklar: newscientist.com (24 Nisan 2017)
Phys Rev Lett., 118, 173201
