Sandia Ulusal Laboratuvarları araştırmacılarından oluşan iki grup, öksürük veya hapşırıkla yayılan sıvı damlacıkları ve bunların farklı şartlar altında ne kadar mesafe katedebildikleri üzerinde iki çalışma yayınladılar.
İki ekibin de ileri bilgisayar simülasyonlarını kullanarak yaptığı çalışmalar sonucunda ulaştığı bulgular, özellikle de covid-19’a neden olan SARS-CoV-2 virüsünün yeni ve daha bulaşıcı varyantları ortaya çıkmışken maske takmanın, sosyal mesafeye uymanın, havalandırması iyi olmayan kapalı mekanlardan uzak durmanın ve sık sık el yıkamanın önemini pekiştiriyor.
Atomization and Sprays’de yayınlanan ve Stefan Domino liderliğinde yapılan bir çalışmada, öksürmeyi rüzgar varken ve yokken ve koruyucu bariyerler olduğunda ve olmadığında modellemek için, Sandia’nın geliştirdiği yüksek performanslı bilgisayar simülasyonu araçları kullanıldı.
Domino, ekibinin koruyucu bariyerlerin daha büyük damlacıklar için koruma sağladığını, çok küçük parçacıklarınsa uzunca bir zaman boyu havada kalabildiğini ve çevresel şartlara bağlı olarak belirli miktarlarda mesafeler katedebildiğini bulduğunu söylüyor.
Sandia’da yapılan ayrı bir bilgisayar modellemesi çalışmasındaysa, bir insanın yüz koruyucusu kullandığı zamanlar da dahil olmak üzere, farklı şartlar altında daha küçük aerosol damlacıklarına neler olduğuna bakıldı. Applied Mathematical Modelling’de yayınlanan bu çalışmanın lideri Cliff Ho, yüz maskelerinin ve koruyucularının bir öksürükten çıkan küçük damlacıkların bile büyük mesafelere yayılmasını önlediğini bulduklarını belirtiyor.
Maske Ya Da Yüz Koruyucusu Takmak Maruz Kalma Riskini Yaklaşık On Kat Azaltıyor
Domino’nun ekibinin yaptığı simülasyonlar, bir öksürükten çıkan daha büyük damlacıkların yan rüzgar ve yüz koruması olmadığında en çok yaklaşık üç metre uzağa düştüğünü gösterdi. Araştırmacılar ayrıca, bir damlacıktaki sıvı buharlaştıktan sonra geriye kalan kuru “damlacık çekirdeklerinin” ya da aerosollerin de yaklaşık olarak aynı mesafeyi katettiğini ama bunların modellemeyi yaptıkları iki dakika boyunca havada kaldığını buldular.
Ekip bir plastik cam bariyer eklemesi yaptığında, bilgisayar simülasyonları daha büyük damlacıkların bariyere yapışarak doğrudan bulaşma riskini azalttığını ama daha küçük damlacık çekirdeklerinin havada kaldığını gösterdi.
Araştırmacılar bariyer olmadan, simülasyona arkadan saniyede 10 metre hızında esen bir rüzgar eklediklerindeyse, daha büyük damlacıkların 3.5 metreye kadar varabilen mesafeler ve damlacık çekirdeklerin de bundan daha da uzun mesafeler katettiğini buldular.
Ho ise, havadaki patojenlerin taşınmasını ve yayılmasını nasıl etkilediklerini anlamak için öksürme, hapşırma, konuşma ve hatta nefes alıp verme gibi çeşitli olayların simülasyonunu yaptı. Modelleme bir maske ya da yüz koruyucusu takmanın maruz kalma riskini yaklaşık on kat azalttığını onayladı.
Genel olarak, çalışma sosyal mesafeyi korumanın aerosollere maruz kalma riskini en az on kat azalttığını ve mesafe arttıkça maruz kalma riskinin de azaldığını gösterdi.
Orijinal makale: Phys.org
