Evrenin genişlemesinin gizemli bir karanlık enerji nedeniyle hızlandığı iyi biliniyor. Galaksilerin içindeki yıldızlar da bir hızlanma deneyimliyorlar ama bunun nedeni bir tür karanlık madde ve yıldız yoğunluğu kombinasyonu. Şimdi, Astrophysical Journal Letters’da yayınlanacak olan yeni bir çalışmada, araştırmacılar Samanyolu Galaksisi’nin içinde meydana gelen ortalama hızlanmanın ilk direkt ölçümünü elde ettiler.
Ekip galaktik düzlemin içindeki ve dışındaki yıldızların radyal ve dikey ivmelerini ölçmek için pulsar verilerini kullandı. Araştırmacılar bu yeni ve yüksek hassasiyetli ölçümlere ve galaksideki bilinen görünür madde miktarına dayanarak, Samanyolu’nun karanlık madde yoğunluğunu hesaplayabildiler.
Araştırmacılardan Sukanya Chakrabarti, “Analizimiz bize sadece galaksideki yıldızların deneyimlediği küçük miktardaki hızlanmaların ilk ölçümünü sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda da bu çalışmayı karanlık maddenin doğasını ve nihayetinde de karanlık enerjiyi daha büyük çaplı olarak anlamak üzere genişletme imkanını açıyor,” diyor.
Yıldızların Hızlarındaki Değişim Çok Yavaş Bir Şekilde Meydana Geliyor
Yıldızlar galakside saniyede yüzlerce kilometrelik bir hızda hareket ediyorlar ama yapılan bu çalışma onların hızlarındaki değişimin çok yavaş bir şekilde meydana geldiğini; hızlanmanın saniyede birkaç santimetre şeklinde olduğunu gösteriyor.
Bu algılanması güç devinimi tespit etmek için, araştırmacılardan oluşan ekip pulsarların son derece kesin olan zaman tutma becerisine bel bağladı. Araştırmacılar galaktik düzlem ve halo bölgesine geniş çaplı olarak yayılmış durumda olan pulsarların bu benzersiz özelliklerinden faydalanarak galaksideki bu çok küçük hızlanmaları ölçebildiklerini ve yapılan bu çalışmanın galaktik dinamikler alanında yeni bir pencere açtığını söylüyorlar.
Galaktik merkezden yaklaşık 300,000 ışık yılı dışa doğru uzanan halo bölgesi, galaksinin kütlesinin yaklaşık yüzde 90’ını oluşturan karanlık maddeyi anlamak için önemli ipuçları sağlayabilir. Bu belirli bölgedeki yıldız hareketleri (bu çalışmanın başlıca odak noktalarından biri) karanlık madde tarafından etkileniyor olabilir.
Bu çalışma yoluyla elde edilen yerel yoğunluk ölçümlerini kullanarak, araştırmacılar artık karanlık maddenin nasıl ve nerede aranması gerektiğine dair daha iyi bir fikre sahip olacaklar.
Orijinal makale: Science Daily
