Yapılan yeni bir çalışma, birçok gezegeni olan sistemlerin, tek gezegeni olanlardan daha dairesel yörüngelere sahip olma eğiliminde olduğunu ve bunun da daha sakin bir aile geçmişine işaret ettiğini gösteriyor. Daha düzensiz yörüngeleri olan tek gezegenli sistemler ve gezegenler, geçmişte yörüngeleri eğriltecek kadar şiddetli kardeş gezegen çarpışmaları gerçekleştiğini düşündürüyor. Kopenhag’daki Niels Bohr Enstitüsü’nden astronom Uffe Grae Jorgensen, bol bulunan kardeş gezegenlerin Dünya’yı yıkıcı bir kaostan korumuş olabileceğini ve Dünya’da yaşamı mümkün kılan şeyin bir parçası olabileceğini söylüyor.
Jorgensen, “Yaşamın gelişmesi için Dünya’nın boyutundan ve yıldızın etrafındaki konumundan başka gerekli olan bir şey var mı? Etrafta birçok gezegenin olması gerekli mi?” diyor.
Bugüne kadar keşfedilen 4,000 küsur ötegezegenin çoğu uzun ya da düzensiz yörüngelere sahip. Bu bizim Güneş sistemimizdeki gezegenlerin düzgün, dairesel yörüngelerinden çok farklı bir durum. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayınlanan çalışmada, araştırmacılar bu dairesel yörüngelerin bir sürü gezegenin bir arada olduğu bir sistem için bir tuhaflık değil, aslında gayet normal olduğunu bildiriyorlar.
Gezegenlerin Sayısıyla Yörünge Şekli Arasında Yakın Bir İlişki Bulundu
Araştırmacılar 895 farklı yıldızın yörüngesinde dönen 1,171 ötegezegenin düzensiz yörünge yolunu analiz ettiler ve gezegenlerin sayısıyla yörünge şekli arasında yakın bir ilişki olduğunu buldular. Bulgulara göre, bir sistem ne kadar çok gezegene sahipse, onların yörüngeleri de o kadar dairesel oluyor.
Ama bizimki kadar çok gezegene sahip sistemler çok nadir görülüyor. Bu konuda bize yaklaşan bilinen sadece bir sistem var: TRAPPIST-1. Ve o da, yaklaşık olarak Dünya boyutlarında olan yedi gezegene sahip. Astronomlar bugüne dek bizimkinden başka, sekiz ya da daha fazla gezegeni olan bir gezegenler sistemi bulamadılar.
Jorgensen gezegen sistemlerinin yaklaşık yüzde birinin bizimki kadar çok gezegeni olduğu tahmininde bulunuyor ve bunun galakside yaşamın neden bu kadar nadir gibi göründüğünü açıklamaya yardımcı olabileceğini söylüyor. Ötegezegen araştırmaları, yörüngelerinin onları sıvı su için iyi yerler haline getiren ve Dünya’yla aynı boyutta olan milyarlarca gezegen olduğunu işaret ediyor. Ama sadece “yaşama elverişli koşullara sahip bölgede” olmak bir gezegeni yaşanabilir yapmaya yetmiyor.
Mesele, düzensiz ve dairesel yörüngeleri olan gezegen sistemlerinin farklı geçmişleri olabilir. Güneş sistemi oluşumu hakkındaki teoriler, genç gezegenlerin dairesel yörüngeleri olması gerektiğini tahmin ediyor. Etkileşimleri sistemin istikrarını bozabileceğinden, gezegenlerin birbirlerine çok fazla yaklaşmaması gerekiyor.
Sonuçta eliptik yörüngelere sahip olan gezegenler, komşu gezegenlerle yaşanan şiddetli çarpışmalar ya da karşılaşmalar nedeniyle bu hale gelmiş olabilirler. Bu karşılaşmaların bazıları gezegenleri sistemlerinin dışına atmış olabilir ve bu da düzensiz yörüngelere sahip gezegenlerin neden daha az kardeşi olduğunun muhtemel açıklaması olabilir.
Orijinal makale: ScienceNews
