100 yılı aşkın bir süredir koruyucu formalin içinde saklanan hastalıklı bir insan akciğeri, bilim insanlarının kızamık virüsünün geçmişinin izini sürmesine ve kökenini M.Ö. altıncı yüzyıl olarak belirlemesine yardımcı oldu.
Akciğer, 1870’li ve 1930’lu yıllar arasında toplanan ve korumaya alınan diğer yüzlerce akciğer örneğiyle birlikte yıllar boyunca Berlin Tıp Tarihi Müzesi’nin bodrumunda durdu. İyi korunmuş durumda olan solunum yolu patojenleri arayışındaki araştırmacılar buradaki tüm kavanozlara dikkatle baktılar ve 1912 yılında kızamık nedeniyle hayatını kaybeden 2 yaşındaki bir hastanın akciğerini buldular.
Ekip 108 yıllık akciğer dokusundan virüs örnekleri çıkarmayı başardı ve elde ettiği genetik materyali patojenin kökeni hakkında daha fazla şey öğrenmek için kullandı. Science’da yayınlanan çalışmaya göre, kızamık M.Ö. 528 yılı kadar eski bir tarihte ortaya çıkmış olabilir.
Bu yeni tahmin, virüsün daha önce yapılan tüm tahminlerden 1,000 yıldan bile daha eski bir tarihe dayanıyor olabileceğini işaret ediyor.
Büyük Yerleşim Yerlerinin Kurulması Virüsün Kendisini Yerleşik Kılmasına Fırsat Sağladı
Araştırmacılar akciğer örneğinden virüsün RNA’sını çıkardılar ve bu RNA’dan “neredeyse tam” bir genom oluşturmayı başardılar. Ardından evrim modellerini daha da zenginleştirmek için Alman Ulusal Referans Laboratuvarı’nın genetik örnek koleksiyonunda buldukları 1960’ta alınmış iki kızamık örneğini de analizlerine dahil ettiler.
Ekip 1912’ye ait örnek, 1960’a ait örnekler ve çoğu 1990’lar veya sonrasına ait 127 ilave örneği kullanarak evrim modellerini oluşturdu. İkinci bir modelde de, bu patojenlerin ortak atalarından ne zaman ayrıldığını belirlemek için, yaklaşık 50 kızamık genom dizilimi 2011’de yok olduğu açıklanan sığır vebası virüsü ve bunun en yakın akrabası olan ve koyun ve keçileri etkileyen koyun ve keçi vebası virüsleriyle karşılaştırıldı.
Araştırmacılar sonuçta, kızamık ve sığır vebasının birbirinden ayrılma zamanına dayanarak, kızamığın insanlarda ortaya çıkmış olması muhtemel olan en erken tarihin M.Ö. altıncı yüzyıl civarı olabileceği sonucuna vardılar. Ancak virüsün insanları enfekte ettiği ilk kesin tarih hala bilinmiyor.
Çalışmanın yazarları, insanların yaklaşık 2,000 ila 2,500 yıl önce bir kızamık salgınını devam ettirebilecek büyüklükte yerleşim yerleri kurmaya başladığını ve bunun da virüse kendisini yerleşik kılmak için bir fırsat sağladığını belirtiyor. Araştırmacılar kızamığın 250,000’den daha az insana sahip toplumlarda yavaşça yok olma eğiliminde olduğunu çünkü küçük toplumlarda insanların ya hızla virüse karşı bağışıklık kazandığını ya da bu sebeple öldüğünü söylüyorlar.
Orijinal Makale: Live Science
