Gün ortasında biraz şekerleme yapmak inanılmaz derecede keyifli olabiliyor. Ama bazen uykuya dalamıyoruz ya da o kadar derin uyuyoruz ki uyanmak çok zor oluyor. Dolayısıyla, bilim insanlarının öğleden sonra şekerlemelerinin faydaları konusunda ikiye ayrılmış olması pek şaşırtıcı değil.
İdeal olarak, herkesin günde sekiz saat uyuması gerekiyor. ABD’de 15 milyon insan geceleri çalışıyor ve bu da onları obezite ve diyabetin de dahil olduğu her türden hastalık için daha yüksek bir riskle karşı karşıya bırakıyor. Gündüz çalışanlar da ayrı problemler yaşıyor ve bunların arasında uykusuzluk, kötü zaman yönetimi ve hafif uyku da bulunuyor. Özellikle de telefonlarımızdaki mavi ışık gibi yapay ışıklar da sorunu daha da kötüleştiriyor.
Doğal olarak, yetersiz uykuyu kompanse etmek için gündüzleri biraz şekerleme yapmak uyku sorunlarına bir çözüm olarak gösteriliyor ancak bazı araştırmalar şekerleme yapmanın kötü bir tarafı olabileceğini öne sürüyor. İngiltere’de yapılan bir çalışma, uzun gündüz şekerlemelerini özellikle de solunum hastalıklarına bağlı olarak artan ölüm riskiyle ilişkilendiriyor. Ancak bu çalışma bir ilişkiyi ortaya koyuyor; bir neden sonuç ilişkisini değil. Bu konuda daha fazla araştırmanın yapılmasına ihtiyaç olsa da, uzmanlar şekerlemelerin hastalığa neden olmasındansa, solunum hastalıkları geliştiren insanların daha fazla şekerleme yapmasının olası olduğunu belirtiyor.
Birçok Faydası Var
Ancak başka çalışmalar da şekerlemelerin birçok faydasını ortaya koyuyor; özellikle de kısa olanların. Örneğin, gün içinde insanların bir uyarana tepki verme becerisi doğal olarak azalıyor. 2014 yılında, Nature Neuroscience’da yayınlanan bir çalışma, gündüz 30 dakika şekerleme yapan insanlarda gün içinde meydana gelen bu dikkat azalmasının duraklama gösterdiğini ve 60 dakika boyunca uyuyanlardaysa dikkatteki bozulmanın bir kısmının tersine çevrildiğini gösteriyor.
Yapılan başka çalışmalar da, şekerleme yapmanın depresyonda olan insanların dikkatlerini olumsuz deneyimlerden uzaklaştırmasına yardımcı olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca, şekerlemeler havayolu pilotlarının ve uçuş ekiplerinin zorlu vardiyaları psikolojik durumları nispeten sağlam bir şekilde atlatmasına yardımcı olabiliyor. Toplum geneli üzerinde yapılan küçük çaplı bir çalışma da, gün içinde uyumanın sonrasında acı duyarlılığında azalma meydana geldiğini gösteriyor.
Şekerleme Kısa Tutulmalı
Peki ama şekerleme nasıl yapılmalı? Öncelikle, bunun kısa tutulması gerekiyor. ABD Ulusal Uyku Vakfı, ortalama 20 dakikalık kısa bir şekerlemenin, sersemlik hissi gibi yan etkilere neden olmadan ruh halini, dikkati ve performansı iyileştirmeye yardımcı olabildiğini söylüyor.
20 dakikalığına uyumak için yattığınızda, çok yorgun olsanız bile uykuya dalmak zor olabilir. Buna yardımcı olması için gece uykusu şartlarını yaratmaya çalışın. Bir maske takarak veya siyah perdeler kullanarak ışığı azaltın.
Eğer hala vücudunuzu uykuya dalmak için ikna edemiyorsanız, biraz müzik dinlemeyi deneyin. 2017’de Sleep Medicine’de yayınlanan bir çalışma, uykudan önce müzik dinlemenin insanların şekerleme süresinin daha büyük bölümünü uyuyarak geçirmesine yardım ettiğini ve ayrıca bu insanların uyandıkları zaman müzik dinlemeden uyuyanlara göre zihinsel anlamda daha çevik ve zinde olduğunu ortaya koydu.
Ayrıca, deneysel davranabilir ve kahve içtikten sonra şekerleme yapmayı da deneyebilirsiniz. Zira yapılan birkaç çalışma, 15-20 dakikalık kısa bir şekerlemeden önce kafein almanın insanların uyandığında kendisini normalden daha canlı hissetmesine yol açtığını gösteriyor. Çünkü kafeinin vücuttaki etkisini göstermesi yaklaşık 20 dakika alıyor.
Ama her ne yaparsanız yapın, gece uykunuzun yerine şekerlemeleri koymaya çalışmayın. Şekerleme yapmanın birçok faydası olsa da, öğleden sonraki 20 dakikalık bir uyku iyi bir gece dinlenmesinin yerini alamaz.
Orijinal makale: Popular Science
