NASA’nın Yeni Ufuklar ekibine göre, güneş ışıkları her gün Plüton’un kalbinin sol tarafındaki Sputnik Planitia havzasına vuruyor ve nitrojen buzları buharlaşıyor. Gece olunca, Plüton’daki ısılar düşüyor ve buharlaşan nitrojen yeniden yoğunlaşarak buz haline dönüşüyor. Journal of Geophysical Research’de yayınlanan çalışma, bu döngünün Plüton’un yaklaşık altı buçuk Dünya gününe denk gelen her gününde tekrarlandığını ve gezegeni şekillendiren rüzgarlara güç sağladığını ileri sürüyor.
NASA’da görevli astrofizikçi Tanguy Bertrand, “Yeni Ufuklar görevinden önce herkes Plüton’un tamamen düz ve hiçbir çeşitliliğe sahip olmayan bir yer olacağını düşünüyordu. Ama durum bundan çok farklı. Gezegende birçok değişik çevresel özellik var ve biz orada neler olup bittiğini anlamaya çalışıyoruz,” diyor.
Yapılan bu yeni çalışmada, araştırmacılar 2015 yılında Yeni Ufuklar uzay aracının gönderdiği görüntülerde gözlerine çarpan Sputnik Planitia bölgesinin hikayesini keşfettiler. Sputnik Planitia’nın “kalp atışının” Plüton’un rüzgarlarını nasıl etkilediğini test etmek için bir hava durumu tahmini modeli kullandılar.
Atmosferde Çalkantı Oluşmasına Sebep Oluyor
Sonuçta, araştırmacılar zeminden dört kilometre yükseklikte, rüzgarın Plüton’un dönüş yönünün tersi olan batıya doğru estiğini buldular. Hava durumu modeli, aynı zamanda Sputnik Planitia havzasının batı tarafında bulunan bölgedeki yer seviyesine yakın alanda kuvvetli bir hava akımı olduğunu da gösterdi.
Bertrand, Dünya’daki okyanuslar Dünya’nın hava durumu paternleri için ne kadar önemliyse, Sputnik Planitia havzasındaki nitrojenle gerçekleşen kalp atışlarının da Plüton’un hava durumu paternleri için o kadar önemli gibi göründüğünü söylüyor.
Araştırmacıların kullandığı hava durumu modeline göre, bu kalp atışları atmosferde gezegendeki havanın hareket etmesini devam ettirmeye ve gezegen yüzeyini şekillendirmeye yetecek miktarda çalkantı oluşmasına sebep oluyor.
Bertrand, Plüton’un atmosferinin, genel olarak atmosferlerin nasıl davrandığını araştırmak için kendilerine yeni bir laboratuvar ortamı sağladığını belirtiyor.
Orijinal makale: SmithSonianMag
