Astronomların yıllardır bir örneğini bulmaya çalıştıkları tuhaf bir fenomen en sonunda keşfedildi ve ilk kez kendisi görülemeyen son derece kuvvetli bir kozmik patlamanın sadece çıkardığı ses tespit edildi.
Gama Işını Patlaması olarak bilinen bu muazzam patlama, Dünya’dan 300 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galaksideki devasa bir yıldızın çökmesiyle meydana geldi. Bu süreçte, çöken yıldız ya “magnetar” adı verilen yoğun bir yıldıza ya da muhtemelen bir kara deliğe dönüştü.
Çok Büyük Miktarlarda Enerji Açığa Çıkıyor
Genelde Gama Işını Patlamaları son derece büyük miktarlarda enerjiyi açığa çıkarıyor. Bu miktar, Güneş’in on milyar yılda üretebileceği miktarda bir enerjiye denk geliyor.
Bu patlamalar iki gama ışını jeti meydana getiriyor ve bunlar çökmekte olan yıldızdan çıkıp, neredeyse ışık hızında, birbirlerinin ters yönüne doğru hareket etmeye başlıyor. Bu jetler Dünya’ya doğru yöneldikleri zamanlarda, astronomlar da onların dışa vurdukları enerjiyi çok şiddetli gama ışını parlamaları olarak görebiliyorlar.
Patlamanın Kendisi Saptanamadı
Ama Gama Işını Patlaması jetleri çok ince olduklarından ve çökmekte olan bu belirli yıldızın ortaya çıkardığı bu jetler bize doğru yönlenmiş olmadığından, bu Gama Işını Patlamasının kendisi kesinlikle saptanamaz durumdaydı.
Ancak bu patlamadan meydana gelen jetler, söz konusu yıldızı çevreleyen gaza çarptılar ve bu durum ses patlamasına benzer çok büyük bir şok dalgasının oluşmasına yol açtı. Sonuçta yıldızı çevreleyen gaz ısındı ve her yöne radyo dalgası enerjisi yayan bir parlama oluştu.
Keşif Bu Patlamaların Doğasına Dair Önemli Anlayışlar Sağlıyor
Astrophysical Journal Letters’da yayınlanan çalışmanın ortak yazarı Bryan Gaensler, “Bu görülemeyen bir Gama Işını Patlamasından meydana gelen sesin yakalanabildiği ilk sefer. Geçmişte insanlar önce patlamayı ve ardından da ses patlamasını görebilmişti. Bir-iki durumda da önce ses patlaması görülmüş ve geçmişe bakılarak üzerinden zaman geçmesine rağmen patlamanın kendisi saptanabilmişti. Ama şimdi ses patlamasını görsek de, öncesinde meydana gelen patlama Dünya’dan gözlemleyebildiğimiz kadarıyla yok gibi görünüyor,” diyor.
Araştırmacılara göre, bu keşif Gama Işını Patlamalarının ve onların jetlerinin doğasına dair çok önemli olan yeni anlayışlar sağlıyor ve aynı zamanda da Gama Işını Patlamalarının sayımlarını çok daha kesin ve doğru olarak yapmanın da önünü açacak nitelikte.
